De Potje vleesch

Het is een koud gerecht dat bestaat uit stukjes kip, konijn en rundvlees in gelei. U kunt dit gerecht warm of koud eten, meestal wordt hij met frieten opgediend. Hij gerecht is afkomstig vanuit Duinkerke en vanuit Veurne (Franse en Belgische Westhoek).

In sommige boeken van 1604, staan er recepten van de Potje vleesch.

is dit menu al meer dan 400 jaar oud ?
wat is zijn oorsprong eigenlijk ?

Het oorspronkelijk gerecht noemde zich Ketellvleesch. Dat is op het moment dat dit in kleine potjes aan de familie verdeelt is, dat is hij de naam Potje vleesch neemt.

Ook in het modern Nederlands spreken we over stoofpotje, braadpot, de hond in de pot vinden, terwijl het enige wat we in een ketel koken theewater is. In Frankrijk ben ik dit gerecht in diverse varianten tegengekomen. Het is altijd een verrassing welke dieren erin gegaan zijn, kip, rund, varken, schaap, klein wild, groot wild. Het wordt verkocht in blik, in weckpotten, als ovenschotel, in plakjes als broodbeleg. Ingemaakt in bier of jenever, in kleurloze aspic of in bruine vette jus. De spelling is vrijwel altijd met de apostrof tussen pot'je (?):
pot'je vleesch
pot'je vlesch
pot'je vlees
pot'jeflesch
pot'jevlesch
De prijs varieert sterk van een paar euro voor een blik waar 4 personen goed van kunnen eten tot 10 Euro voor een piepklein toeristisch weckpotje. De varianten die ik tot nu toe geproefd heb, bevielen mij goed, maar andere Nederlanders blijken niet zo weg van de varianten met een duidelijke jeneversmaak. Warm vind ik het smakelijker dan koud.

PS. Frieten zijn nu wel Vlaams, maar dat waren ze in 1604 vast nog niet. Ik eet er bij voorkeur aardappelen met rode kool of spruitjes bij.

De "Orde van het Potjesvlees uit de Westhoek" dient een aanvraag in voor Europese erkenning van het "potjesvlees uit de Westhoek", een traditioneel streekproduct uit West-Vlaanderen. De Orde, een tiental beenhouwers uit de Westhoek die het product artisanaal bereiden, mikt op het Europese label Beschermde Geografische Aanduiding (BGA). Dat heeft het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (VLAM) bekendgemaakt.
Zie onder andere: http://www.knack.be/belga-algemeen/potjesvlees-uit-westhoek-gaat-voor-europese-erkenning/article-4000015381688.htm

Vooral het stuk: "De Westhoek deelt deze traditie wel met het aangrenzende Nord-Pas-de-Calais. Toch zijn er duidelijk verschillen die wijzen op een zeer eigen recept en traditie in de Westhoek."
De auteur vergeet dat de Westhoek ook over de schreve ligt.

Ik denk dat het beter zou zijn dat ze voor erkenning gaan samen met de Franse Westhoek...

PS: dit is mijn eerste post; ik lees dit forum af en toe maar heb nog nooit gereageerd

Robin schreef:Ik denk dat het beter zou zijn dat ze voor erkenning gaan samen met de Franse Westhoek...

Het gaat wel om een Europees label, maar blijkbaar is de kwestie toch volgens de lidstaten georganiseerd. Zie VERORDENING (EG) Nr. 510/2006 VAN DE RAAD van 20 maart 2006 inzake de bescherming van geografische aanduidingen en oorsprongsbenamingen van landbouwproducten en levensmiddelen.
Wanneer we de databank van de Europees geregistreerde producten met beschermde geografische aanduiding raadplegen, zien we hoe alles volgens deelstaat ingedeeld is.
Zie ook de informatieve webstek labelinfo.be.
Het bestaan van Frans-Vlaams naast het Nederlands heeft misschien toch nog een voordeel : De Belgische Vlamingen kunnen 'Potjesvlees' laten beschermen en de Franse Vlamingen het 'Potjevleesch'.
Overigens zouden het twee verschillende specialiteiten zijn. Potjevleesch zou een typisch lokaal charcuterieproduct zijn met 4 vleessoorten: konijn, kip, kalf en varken; en een product dat goudkleurig tot bruin moet zijn. Het Potjesvlees zou zo wit mogelijk moeten zijn, met enkel het witte vlees van kip, konijn en kalf. Een heldere en licht gekleurde bouillon als basis voor de gelei. Het gebruik van azijn of citroen heeft ook invloed op de witte kleur van de bereiding.
Wie er nog meer over wil lezen moet de webstek Streekproduct.be raadplegen.