TISJE TASJE

Bij nader inzien bemerk ik dat er zich enkele items in verband met Tisje Tasje in mijn heembibliotheek bevinden. Bij de aanleg van mijn privébibliotheek in 1976 is het nooit de bedoeling geweest om de aangeschafte werken te bezitten en ze definitief aan de eventuele geïnteresseerden te onttrekken. Integendeel het is steeds mijn bedoeling geweest om het archief te ontsluiten, wat inmiddels reeds gebeurde via publicaties in sommige "gazetten" ondermeeruitgegeven door "Dialectgenootschap Bachten de Kupe". Tevens is het de bedoeling om de vele literaire pareltjes, die de enkele almanakjes die ik bezit, ook via dit forum te publiceren. Doch laten we eens kijken wat mijn zoektochten van een dertigtal jaren geleden opleverden. Het archief bevat naast een partituur van "La Chanson de Tisje tasje" uit 1947, slechts 3 Tisje Tasje almanaken die ik door de jaren heen moeizaam kon verwerven. De overblijvende Tisje Tasje items liggen vermoedelijk veilig opgeborgen, of werden destijds als oud papier weggegooid, maar zeldzaam blijven ze, heel sporadisch vind je iets maar dan wel tegen ongelooflijke prijzen, echt voor verzamelaars.



Twee van die 3 almanakken zijn echter géén 1ste druk doch heruitgaven van de originelen die respectievelijk uit 1900 en 1901 stammen de derde almanak is een originele eerste druk en dateert van 1924 en bevindt zich in een uitzonderlijk héél goede staat.
De Tisje Tasje almanaken van 1900 & 1901 zijn ééntalig "Vlaemsch" en werden oorspronkelijk uitgegeven door het "VLAEMSCH COMITEYT van VRANKRYK" en gedrukt "bij Debreyne - Looten - Drukker In de Kerkestraete 7 Hazebrouck"



De almanak van 1901 bevat op bladzijde 59 ondermeer de partituur van "'t Carillon van Duynkerque", zoals ze heden ten dage nog gespeeld wordt op het belfort van Duinkerken.



Dit lied werd in 1995 door Raymond Declerck "Klerktje" en zijn neef Joël Devos op cassetteband opgenomen, naar aanleiding van de eerste verjaardag van het overlijden van "Klerktje" werd ook dit liedje digitaal heruitgebracht. Via onderstaande link kun je het frivole liedje integraal beluisteren.


www.sip.be/dialect/scholen/school9/folfra1.htm
De CD is ondermeer verkrijgbaar via "La Maison de la Bataille" in Noordpeene, het A.N.V.T. en het OT du Pays du Lin te Hondschoote. De beide aangehaalde almanaken werden in 1982 opnieuw uitgegeven in twee uitgaven die verzorgd werden door de Werkgroep De Nederlanden te Waregem.

Het derde exemplaar is een originele 1ste druk van de Tisje Tasje almanak die in 1924 nieuw leven ingeblazen kreeg. Voortaan ging de almanak door het leven als "Tisje Tasje's Almanak voor Haezebroek en Duinkerke". Het werd uitgegeven door eene G. PLANCKE en gedrukt te Haezebroek op de persen van "DRUKKERIJ van den CRI des FLANDRES".
In tegenstelling tot de voorgaande besproken jaargangen is deze nieuwe herboren versie wel tweetalig, terwijl het Vlaemsch echter de bovenhand neemt. Verder omschrijft het uitvoerig alle "cantons" van geheel Frans-Vlaanderen en bevat het een vermelding van alle Jaarmarkten en markten. Vanaf 1924 zal er tevens jaarlijks een bekende Frans-Vlaming voorgesteld worden, in deze eerste uitgave wordt het leven en werk van Edmond de COUSSEMAKER van Belle (1805 - 1876) onder de aandacht gebracht.



Ik wil jullie zeker de eerste inleiden pagina van de herboren Tisje Tasje's Almanak niet onthouden.



Wordt vervolgd Eversam

Het zou leuk zijn om onderstaande partituur live te kunnen horen. Mogelijks heeft de Reuzengilde van Hazebrouck dit lied op hun repertorium staan ??



Het lied werd opgedragen aan de Hazebroukse "reuzenbouwers" Maurice DESCHODT en Georgette PATTEIN die de reus Tisje Tasje boetseerden en prcies in 1947 deze beroemde Frans-Vlaming aan Hazebrouck schonk. Ondertussen zijn er vier familieleden vereeuwigd in hun als reuzengedaante.



Tisje & Toria in volle glorie zoals ze te bewonderen zijn in Hazebrouck.



In 1964 brachtten Tisje Tasje en zijn tweede echtgenote Toria een bezoek aan Noordpeene met een volkstoeloop als gevolg.

Goede spullen Eversam! Ik vind vooral het optimistische voorwoord in de almanak mooi met een prachtig taalgebruik en tegelijk ook tragisch wetende dat al die voorspoed 16 jaar later wederom zwaar door de volgende oorlog getroffen zou worden...

@ Vlaklander.
Inderdaad beste collega 't waren bemoedigende woorden waarmede men Tisje Tasje's Almanak in 1924 opnieuw lanceerde, en zoals je terecht opmerkte kwam er nauwelijks 16 jaar later een nieuwe wereldbrand alle hoop in de kiem smoren.
En toch.............men gaf de moed niet op want tientallen jaren later verschijnt de phenix opnieuw uit de as.
Ik heb ondermeer weet van het verschijnen van "UIT TISJE TASJES Korf" uitgegeven te Rijsel in 1959 en vermoedelijk opgesteld door "De Vlaamse Vrienden in Frankrijk", 't werkje zou 23 bladzijden tellen. De aan bod komende onderwerpen zijn De Waal en de Vlaamsche Boerin - Blauwerstreken - Van Sint Elooi - Wat over aardappels - Boerelatijn, enz.. of het een tweetalige editie is, is me achter onbekend.
Daarnaast of daarna dat is me onduidelijk, zou men ook nog "t Vlaemsch Hoekschje van Tisje Tasje" uitgegeven hebben, vermoedelijk tweetalig doch met onbekend aantal bladzijden. Ook hier zal het onderwerp Frans-Vlaamse humor zijn doorspekt met allerhande weetjes, verder is er weinig over bekend. Héél sporadisch komt er iets op een veiling en meestal omschreven als "héél zeldzaam" alhoewel ze blijkbaar uitgegeven zijn midden de zestiger jaren. De zoektocht ernaar verloopt heel moeizaam wegens tal van onduidelijkheden, als plaats van uitgifte vermeld men zelfs twee verschillende bronnen op namelijk Steenvoorde (F) en Roeselare (B).
In tegenstelling tot de eerste almanakjes die verschenen tussen 1900 en 1914 en waarvan we weten dat wijlen Renaat Despicht de grote mentor was hebben we maar weinig informatie over de laatste vermeldingen. Zelfs start en einddatum zijn ons onbekend. Voor wat betreft de herboren uitgave van 1924 weten we met stellige zekerheid dat de publicaties volgehouden werden tot en met 1935, wat er toen aan de basis van de stopzetting lag is ons evenzeer onbekend.
De allereerste almanakjes werden tussen 1900 en WO I uitgegeven op 6.000 exemplaren, een voor die tijd zéér sterke oplage, gezien de geringe uitgestrektheid van de Franse Westhoek en in hoeverre de almanakjes over de grens hun weg vonden is ons evenmin onduidelijk. We hebben enig vermoeden dat de Vlaamse schrijvende clerus zich wel de almanakjes aanschafte er is trouwens enige gelijkenis met de in Vlaanderen bekende uitgaven van "'t Manneken uit de Mane" een volksalmanak voor Vlaanderen die in 1880 in 't leven geroepen werd en waarover ik eerstdaags een nieuw item zal aanboren. Mijn oudste "Manneke" dateert van 1892 en is niet om aan te zien, 1895 is een betere versie waarvan afbeelding in bijlage.



Vanaf 1967 tot op heden is de reeks compleet, inderdaad " 't Manneken uit de Mane" verschijnt nog elk jaar sinds zijn laatste wedergeboorte. Een tiental jaren geleden kreeg "'t Almanakje" zelfs een verguld standbeeld dat te Diksmuide op de Grote Markt letterlijk staat te blinken.

Ik had het in bovenstaand artikel nog maar pas over dit werk en zie dit week-end viel het me te beurt. Op een aardige boekenmarkt in Ieper kreeg ik het werkje, dat trouwens in uitstekende staat verkeerd, in handen. Het werkje is door "De Vlaamse Vrienden in Frankrijk" opgedragen aan niemand minder dan Prof. Renaat Despicht (°1870 - +1960), en dit naar aanleiding van zijn diamanten priester- en leraarjubileum - "4 juni 1898 - 4 juni 1958".



Het 24 bladzijden tellende werkje werd gedrukt op de persen van Drukkerij Smagghue, Rue du Rivage 16-18 te Stegers ofte Estaires en kostte toen 200 F. Fr. of 25 Bf. Na enige discussie en afbieden kon ik dit boekje aan mijn bibliotheek toevoegen voor 22,75 €. Het boekje, lijkt meer een bloemlezing uit eerder verschenen almanakjes of ??....... en bevat artikeltjes van Norbert Vanspycker, XXX - een onbekende - R.D. en Tisje Tasje. Uit ervaring weten we dat bijna ALLE verhalen in Tisje Tasje's almanakken uit het brein vloeiden van E.H. Renaat Despicht, die hij onder diverse pseudoniemen publiceerde . Enkele van zijn pseudo's waren heel herkenbaar, zoals ondermeer "Renteka", de oudst gekende vorm uit 1141 was "Renteke" en herinnert aan Arneke alwaar hij, vanaf zijn 5 jaar, zijn jeugdjaren doorbracht. Opmerkelijk is het feit dat hij een pagina "laat" schrijven door Tisje Tasje die reeds in 1842 overleed, die bladzijde wil ik hier integraal en in de originele staat publiceren, een héél leuk documentje. Hopelijk kom ik kortelings eveneens de andere werken op het spoor.

In la voix du nord van Hazebroek (zaterdag 28 november 2009) :


Noordpeene


Meer lezen : http://www.lavoixdunord.fr/Locales/Hazebrouck/actualite/Autour_de_Hazebrouck/Bailleul_et_La_Flandre/2009/11/28/article_quatre-associations-se-mobilisent-autour.shtml

Nog een artikel over Tisje Tasje, in l'Indépendant, natuurlijk meer interessant dan in de andere krant :

De vertaling komt misschien binnenkort...

NOORDPEENE

In L'Indépendant (Sint-Omaars) van vrijdag 27 november 2009 :

Nog een artikel over Tisje Tasje, in l'Indépendant, natuurlijk meer interessant dan in de andere krant :

NOORDPEENE

Eversam schreef:Bij nader inzien bemerk ik dat er zich enkele items in verband met Tisje Tasje in mijn heembibliotheek bevinden. Bij de aanleg van mijn privébibliotheek in 1976 is het nooit de bedoeling geweest om de aangeschafte werken te bezitten en ze definitief aan de eventuele geïnteresseerden te onttrekken. Integendeel het is steeds mijn bedoeling geweest om het archief te ontsluiten, wat inmiddels reeds gebeurde via publicaties in sommige "gazetten" ondermeeruitgegeven door "Dialectgenootschap Bachten de Kupe". Tevens is het de bedoeling om de vele literaire pareltjes, die de enkele almanakjes die ik bezit, ook via dit forum te publiceren. Doch laten we eens kijken wat mijn zoektochten van een dertigtal jaren geleden opleverden. Het archief bevat naast een partituur van "La Chanson de Tisje tasje" uit 1947, slechts 3 Tisje Tasje almanaken die ik door de jaren heen moeizaam kon verwerven. De overblijvende Tisje Tasje items liggen vermoedelijk veilig opgeborgen, of werden destijds als oud papier weggegooid, maar zeldzaam blijven ze, heel sporadisch vind je iets maar dan wel tegen ongelooflijke prijzen, echt voor verzamelaars.

Twee van die 3 almanakken zijn echter géén 1ste druk doch heruitgaven van de originelen die respectievelijk uit 1900 en 1901 stammen de derde almanak is een originele eerste druk en dateert van 1924 en bevindt zich in een uitzonderlijk héél goede staat.
De Tisje Tasje almanaken van 1900 & 1901 zijn ééntalig "Vlaemsch" en werden oorspronkelijk uitgegeven door het "VLAEMSCH COMITEYT van VRANKRYK" en gedrukt "bij Debreyne - Looten - Drukker In de Kerkestraete 7 Hazebrouck"

De almanak van 1901 bevat op bladzijde 59 ondermeer de partituur van "'t Carillon van Duynkerque", zoals ze heden ten dage nog gespeeld wordt op het belfort van Duinkerken.

Dit lied werd in 1995 door Raymond Declerck "Klerktje" en zijn neef Joël Devos op cassetteband opgenomen, naar aanleiding van de eerste verjaardag van het overlijden van "Klerktje" werd ook dit liedje digitaal heruitgebracht. Via onderstaande link kun je het frivole liedje integraal beluisteren.

www.sip.be/dialect/scholen/school9/folfra1.htm
De CD is ondermeer verkrijgbaar via "La Maison de la Bataille" in Noordpeene, het A.N.V.T. en het OT du Pays du Lin te Hondschoote. De beide aangehaalde almanaken werden in 1982 opnieuw uitgegeven in twee uitgaven die verzorgd werden door de Werkgroep De Nederlanden te Waregem.

Het derde exemplaar is een originele 1ste druk van de Tisje Tasje almanak die in 1924 nieuw leven ingeblazen kreeg. Voortaan ging de almanak door het leven als "Tisje Tasje's Almanak voor Haezebroek en Duinkerke". Het werd uitgegeven door eene G. PLANCKE en gedrukt te Haezebroek op de persen van "DRUKKERIJ van den CRI des FLANDRES".
In tegenstelling tot de voorgaande besproken jaargangen is deze nieuwe herboren versie wel tweetalig, terwijl het Vlaemsch echter de bovenhand neemt. Verder omschrijft het uitvoerig alle "cantons" van geheel Frans-Vlaanderen en bevat het een vermelding van alle Jaarmarkten en markten. Vanaf 1924 zal er tevens jaarlijks een bekende Frans-Vlaming voorgesteld worden, in deze eerste uitgave wordt het leven en werk van Edmond de COUSSEMAKER van Belle (1805 - 1876) onder de aandacht gebracht.

Ik wil jullie zeker de eerste inleiden pagina van de herboren Tisje Tasje's Almanak niet onthouden.

Wordt vervolgd Eversam

Dit is een liedje dat ik ooit nog in het 6de leerjaar op de lagere school geleerd heb. Dit is nog lang niet het enige item dat ik uitgerekend in Frans-Vlaanderen moet terugvinden. Die typische Vlaamse liedjes van lang vervlogen tijden worden dus nog volop op de Belforten aan de andere kant van de schreve gebeierd en dit kan mij enkel maar met ongekende vreugde vervullen ! Zo hoorde ik eveneens nog onlangs op Paasdag het Reuzenlied op de beiaard van het Belfort van Sint-Winoksbergen...

Ik zal er dan wel niet lijfelijk bij zijn, maar woensdag a.s. zal ik wel in gedachten zijn bij dit Vlaamse monument dat 'ons' Tisje Tasje toch wel geweest is...

la voix du nord van Hazebrouck schreef:NOORDPEENE

Woensdag 25 november om 16u
‘Bloempot’ ter ere van Tisje Tasje

Zoals elk jaar organiseren de verenigingen Huis van de Slag en de Vrienden van Tisje Tasje een kranslegging bij het graf van de beroemdste marskramer van Frans-Vlaanderen. Het was inderdaad een Noordpenenaar naar wiens evenbeeld een reus werd gebouwd door de filantropische vereniging uit Hazebroek. Hij leefde van 1767 tot 1842. Jean-Baptiste VANGREVELYNGHE werd bijgenaamd Tisje Tasje, Tisje zijnde het Vlaamse verkleinwoord van Jean-Baptiste, en Tasje was het verkleinwoord van tas, zijn verkoopartikel.

Afspraak in Noordpeene voor het ijzeren kruis van Tisje Tasje woensdag 25 om 16u, om hem te herdenken op de verjaardag van zijn overlijden.

herlezing: Polder