Taalgrens-bespiegelingen

Zoals algemeen aangenomen liep het Nederlandse taalgebied in Frankrijk oorspronkelijk van Montrueil tot rijsel. Een gegeven dat eenvoudig nagegaan kan worden als je er een atlas op naslaat. Minder is er geweten over de streek rond en onder Rijssel. Wat me daar immers opviel waren de vele plaatsnamen eindigend op -in.

Een kleine opsomming:
Carvin, Aulin, Emmvellin, Fretin, Provin, Bauvin, Warvin
naast anderen als: Loos, Willems, Hem, Pont-a-Marck*
*De oud Frankische betekenis van Marck of Mark in een grensgebied denk ik.

Dieper: Roost-Warendin, Lallaing, Cantin, Couvin en Hamel*
*Veelgebruikte plaatsnaam in Nederland en Vlaanderen.

De uitgang van de genoemde steden en dorpen komt sterk overeen met vele plaatsen in Vlaanderen zoals Mesen, Menen, Staden, …
Verder gelegen in Brabant, walonië en Limburg: Mechelen, Tienen, Tongeren, Namen* ...
*Een waalse stad met in de middeleeuwen een belanrijke germaanse minderheid

Kwestie van de i vervangen door een e, en voila !

Wat ik mij hiermee afvraag: Kan het zijn dat niet enkel het gebied ten westen van Rijsel, maar ook de streek ten zuiden ervan ooit ten dele of overwegend nederlands of nederfrankisch sprekend was.
Meer dan wallonië dat ook al bezaaid ligt met toponiemen van frankische oorsprong. En dus dat de migratiestroom van de franken in de historische Nederlanden en Frankrijk groter was dan aanvankelijk gedacht ?
Op school werd ons altijd geleerd dat het Kolenwoud de aanleiding gaf tot het ontstaan van een bij aanvang (nl. 400 n. Chr.) scherp afgetekende taalgrens.
Hiervoor moest het woud natuurlijk een O-W orientatie hebben. Terwijl recente bronnen spreken van een N-Z orientatie. Het woud zou ook niet zo groot geweest zijn als aanvankelijk gedacht. Wat de mogelijkheid van een 'brede diffuse taalmengzone' meer plausibiliteit verschaft. Deze zone is dan in loop van de tijd volledig verfranst.

Na 1200 ligt de taalgrens vrijwel vast.
Maar deze zouden wel eens klein bier kunnen zijn in verhouding met het verlies van taalgebied in de periode 400-1200 v. Chr.
Een belangrijk gegeven hierin lijkt me dat het het Picardisch dat in het huidige departement Nord, Pas-de-Calais wordt gesproken waarschijnlijk erg weinig lijkt op het Frans uit die periode. Het moet toen een soort van laagdrempelig mengtaaltje geweest zijn dat met het verstrijken van de eeuwen verder weg evolueerde van het oorspronkelijke nederfrankisch. Om in de 12e eeuw te resulteerde in de 'evenmin zuivere' Pikardische versie van de langue d'oïl.
Uitgebreidere contacten met het cultureel hoogstaande zuiden van Frankrijk door middel van op het zuiden gerichte pelgrimages in een verder plaatselijk en besloten bestaan. Vanaf 800 na Chr. populair kunnen ze de balans snel hebben doen overslaan.
De rol van de hoofdmannen van in stamverband georganiseerde Franken kan ook erg bepalend geweest zijn. Waar zij overgingen op romaanse talen, deden hun volgelingen dat vermoedelijk na verloop van tijd ook.
De in oorsprong overwegend Frankische inwoners van de Franse Nederlanden identificeerde zich mogelijk in de 14e en 15e eeuw, nog sterk met de vroeger eenheid. Genoeg in ieder geval om bij de vorming van de staat van de Bourgondische Nederlanden erg welwillend te staan tegenover een unie met op dat moment al vele eeuwen anderstaligen Vlamingen, Hollanders en Brabanders, … . Graven en Hertogen beschikten in die periode over veel autonomie en het project van de Bourgondische hertogen zou, denk ik, totaal niet zoveel succes hebben gekend indien deze zich hadden verzet tegen hun streven.
Ik weet het, veel veronderstellingen. Wees dus kritisch. Ik ben dan ook geen wetenschapper, noch een taalkundige, maar wel een liefhebber van taal en geschiedenis.

et onderstaande kaartje dat de vind ik ook boeiend omdat het de grenzen weergeeft van het Frankische rijk in stadia, let hierbij op het donkergroen dat de toestand tot 481na Chr. weergeeft. De grenzen van Nederland, België en de Franse Nederlanden staan duidelijk afgetekend. Min of meer de omtrek van de oude romeinse provincie Belgica.

[img]250px-Frankish_Empire_481_to_814-de_nl.svg


Doornik was de hoofdplaats van dit rijk tot 481 na Chr. En Childerik 436-481(De hoofdman en koning in die periode ligt er begraven). Weeral in de buurt van Frans-Vlaanderen zeker?!

Ik ben wat afgedwaald, maar met de vraag waar ik mee begon, zit ik nog steeds. De grote concentratie plaatsnamen eindigend op -in. Wijzen zij op een eertijds Nederfrankisch taalgebied? Dat is mijn vraag.
Indien iemand op dit forum een idee heeft zou ik het graag vernemen!