Aal is geen Paling, of toch?

In het Nederlands zijn er twee woorden voor één vis: aal en paling. Maar of die twee namen hetzelfde betekenen, en wat de juiste benaming is, daarover verschillen de meningen.

Veertig jaar geleden is het in Nederland allemaal een keer nauwkeurig uitgezocht (Dr. Th. H. Van Doorn, Terminologie van Riviervissers in Nederland, 1971), maar sindsdien lijkt de situatie alweer helemaal veranderd. Ik wil nu graag weten welk woord u gebruikt, en wat die woorden dan precies beteken. Op http://www.AalIsGeenPaling.nl heb ik een vragenlijst opgesteld. Klein klusje om dat in te vullen, maar als genoeg mensen dat doen, krijg ik wel uniek materiaal om het nu allemaal eens echt uit te zoeken.

Frans Vlaanderen is bij dit onderzoek misschien wel extra van belang, omdat de oudste vermeldingen van het woord “paling” allemaal in deze regio gelocaliseerd zijn (In Belgie en Nederland is lang alleen maar “aal” gezegd). Al in de (vroege) middeleeuwen wordt er melding gemaakt van de “Palathinkdik”, Palingdijk, een dijk of gracht van Broekburg (Bourbourg) naar Grevelingen (Gravelines). Op moderne kaarten kan ik die niet meer terugvinden, maar wel is er de Chemin des Anguilles in Hondschoote; heeft die ook een Nederlandse naam? (De réseau des anguilles ten westen van Witzand (Wissant) kan ik ook niet meer terugvinden).

Als mijn onderzoek resultaat afwerpt, zal ik vanzelfsprekend ook op deze website van me laten horen.

Met vriendelijke groet, Willem Dekker
www.AalIsGeenPaling.nl

Volgens "Wolter's woordenboek Nederlands Koenen" is "aal het nog niet volgroeide exemplaar van de paling". Volgens anderen is het OUDE woord voor paling: "al". De stad waar ik woon heet Almere, gelegen op de bodem van de vroegere binnenzee die de oude Friezen ooit "het Aelmere" noemden. "Aelmere" zou betekenen: meer vol aal / paling. Volgens anderen staat "al /ala" voor groot. "Groot meer", dus. En dat was het ook, de binnenzee die de Romeinen overigens "Flevo" noemden. Maar wat ik me nu afvraag: is "paling" een (Frans) - Vlaams woord dat in noordelijke streken is overgenomen?

Maar mijn vraag was niet wat alle woordenboeken zeggen, want die schrijven elkaar ook maar over en maken soms willekeurige keuzes. Tussen Boonen en Delfzijl is de taal niet overal hetzelfde, en tussen 1970 en 2011 is de woordkeus ook aanmerkelijk veranderd. Vandaar dat ik vraag: wat zegt u nu zelf?
Groet, Willem

In de streek tussen Gent en Oudenaarde (provincie Oost-Vlaanderen) spreekt men van "poilink" (paling) . De uitdrukking "'t es ne poilink " betekent : het is een sluw en handig man.