Oude kaarten, gravures en tekeningen van Frans-Vlaanderen

Duinkerken, met een dwarsdoorsnede van de vestingwerken. Die staan ook op een prent in het rijksbureau voor kunsthistorische documentatie in Nederland. Die vestingwerken waren kennelijk hard nodig vanwege bv de beschieting door de Engelse vloot in 1694. Kijk op:
http://www.rkd.nl/rkddb/%28djynxebwwkyq5u45lwktju45%29/photo.aspx?maxphotos=1
Daarop zie je ook goed het 'remwerk' in zee, de pieren die de ingang vormen van de Duinkerker haven. Op de door bissenzeele getoonde prent zal wel een duidelijk jaartal staan, maar ik denk dat je even verder moet zoeken naar de architect van de vestingwerken (Vauban misschien?) en het jaar dat ze gebouwd werden. Als je gaat zoeken op de site van KHD, dan vind je onder Cassel ook schetsen voor een schilderij.
Zie:http://www.rkd.nl/rkddb/%28djynxebwwkyq5u45lwktju45%29/detail.aspx#
Schets slag bij Cassel, Adam Frans van der Meulen voor de escalier des Ambassadeurs te Versailles.
Een site vol met interessante prenten uit het verleden van de Westhoek.

Beste Bissenzeele, Het lijkt mij een detail van de oude Carte Generale de la France van Cassini. Ik denk ook dat het een voorloper is van de Cassini Atlas van 1852. Dus deze zou ik op het eerste gezicht willen dateren op een enkel jaar na de inname van de Westhoek door Louis XIV. Waarschijnlijk uitgevoerd door de eerste van de 3 Cassini's. Hoe dan ook, het is een fascinerende kaart, je kunt er uren naar kijken, vooral de gebieden die je een beetje kent. Ik vind de websites waar de kaart te bekijken is een trouvaille! Vriendelijke groet, Jozef 'Hofwijck'

Bissezeele schreef:Kent u de datum van deze kaart van Grevelingen ?

Dat is een kaart van 1575 uit de map Civitates Orbis Terrarum van Braun en Hogenberg.
Deze kaart en nog vele andere zijn te raadplegen via de webstek Historic Cities. Spijtig genoeg werken veel schakels niet meer. De webstek is aan actualisering toe.
Een andere interessante kaart betreffende Grevelingen is deze van Joan Blaeu, een cartograaf die leefde van 1596 tot 1673. In 1662, drie jaar na de definitieve bezitname van Grevelingen door Frankrijk (Verdrag van de Pyreneeën, 1659) heeft hij een kaart gemaakt over "Le gouvernement de Calais et pays reconquis". Wanneer men op de knop "Affichage" drukt kan men kiezen voor "zoom" en dan kan men de kaart in detail bekijken. Hij tekent een zeekanaal van Grevelingen dat eindigt in de duinen. Het zeekanaal werd gegraven tussen 1635 en 1638, maar de Fransen hebben het reeds in de winter van 1638-39 verwoest. Van 1644 hadden de Fransen de stad ingenomen tot 1652, toen ze weer door de Spanjaarden verdreven werden tot in 1658, datum waarop de Fransen de stad voor goed veroverden.
Opmerkelijk is ook dat er op deze kaart staat "F.S.Phillippe". Dit zou toch kunnen wijzen op "Fort Saint Phillippe", iets wat we in een bijdrage van 17.12.2010 in twijfel hebben getrokken.

Hebt u het bemerkt ? Men ziet duidelijk het toekomstige Frans-Vlaanderen (huidige arrondissementen van Duinkerke*, Rijsel en Dowaai)...

* met de streek van Sint-Omaars (dit is een aanwijzing)...

Bissezeele schreef:Kent u de geschiedenis van de stichting van Fort-Mardyck ?
Hebben de eerste inwoners een echte invloed gehad op de taal ?

We baseren ons hier grotendeels op een uiteenzetting die de pastoor van Fort Mardijk, abbé M. Plachot gaf op een studiebijeenkomst van het Comité flamand de France in 1902 en op het werk De Nederlanden in Frankrijk (1969) van J. van Overstraeten.
Mardijk was reeds een Romeinse haven aan het uiteinde van een van de Kasselse heerwegen. Het kreeg in 1168 een gemeentekeure van Filip van den Elzas. Het leger van de Franse maarschalk De Thermes vernielde in 1558 dorp en kerk.
Onder het Spaanse bewind bouwde ingenieur Jan Camel er het Fort Mardijk (1622-1664), een militair bolwerk dat van groot belang was voor de verdediging van Duinkerke.
Het fort bestond uit twee delen. Het bovenste gedeelte diende als reduit (=zelfstandig verdedigbaar werk binnen een fort, dienende om de verdediging na de val van de hoofdwal te kunnen voortzetten). Drie- tot vierduizend mannen konden er in garnizoen liggen. Er was bovendien een houten fort dat aan de eblijn was gebouwd om de 'Fosse'(slenk) of kanaal van Mardijk te verdedigen langs waar de schepen moesten voorbijkomen om naar Duinkerke te gaan.
In 1645 kwam het Franse leger, onder leiding van de hertog van Orleans het fort Mardijk belegeren dat na vijf dagen capituleerde. Hetzelfde jaar werd het terug veroverd en onder Spaans bestuur geplaatst. In 1646 belegerde de hertog van Orleans, met onder zijn bevel de hertog van Enghien, opnieuw het fort van Mardijk. Het Franse leger heeft er veel manschappen verloren, de hertog van Enghien werd gekwetst en het fort capituleerde slechts na 17 dagen. Gedurende de Fronde (=opstand van de Franse adel 1648-53 toen Lodewijk XIV nog minderjarig was) hebben de Spanjaarden Fort Mardijk opnieuw veroverd. Turenne heeft het overmeesterd in 1657.
Fort Mardijk werd afgestaan aan Engeland en in 1662 teruggekocht door Lodewijk XIV. Ten gevolge van grote werken uitgevoerd in Grevelingen en Duinkerke werd fort Mardijk onnuttig en de koning beval de sloop in 1664.
In 1670 liet Lodewijk XIV vanuit Kuuk (Cucq) nabij Stapel (Etaples) aan de Kwinte (Canche) vier families overkomen aan wie hij in volle eigendom (maximum 22 aren per visser) de gronden gaf waarop fort Mardijk gebouwd was (112 ha). De eerste families heetten Bernard, Evrard, Godin en Zoonekynd. De koning had het idee om de verdediging van de kust aan die families toe te vertrouwen, en zich daar een echte kweekschool voor zeelieden te creëren om te voorzien in de rekrutering van bemanningen voor de koninklijke eskaders en de vele kaperschepen die uitgerust werden in Duinkerke. Ook al heette een van de families Zoonekynd, kan men aannemen dat deze immigranten uit Kuuk in 1670 Picardisch zullen gesproken hebben.
De mondelinge gift van Lodewijk XIV werd later door Lodewijk XV omgezet in een publieke acte van 26.07.1773. Na protesten en rechtszaken werden de rechten van de matrozen erkend door Lodewijk XVI in 1785.
De wijk van de matrozen-vissers hing dus af van Mardijk, Klein-Sinten en Groot-Sinten. Van 1790 tot 1800 was het een gemeente om dan tot 1830 weer bij Mardijk te horen en dan tot 1868 bij Groot-Sinten. Vanaf 1886 is het weer een afzonderlijke gemeente.
Bij de inhuldiging van de kerk in 1862 waren er 1700 inwoners.
Bijkomende informatie over Fort-Mardyck is te vinden op de webstek van het Centre de recherche généalogique Flandre Artois.

Bissezeele schreef: Dankzij die tekening verstaat men de etymologie van Steenvoorde... Weet u waarom ?

Een voorde is een doorwaadbare plaats door een rivier. Steenvoorde is dus een met stenen verharde doorwaadbare plaats. In Steenvoorde kruiste de Romeinse heerweg van Cassel (Castello Menapioru) naar Wervik (Virovino) de Ey Becque (Heibeke, Heidebeke). Op de kaart is dit mooi te zien.

De Nederlandse historicus René Voorburg, verbonden aan de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag, heeft een Romeinse kaart, de Tabula Peutingeriana als routeplanner online gezet: OmnesViae: Tabula Peutingeriana, een reconstructie van een antieke Romeinse kaart met moderne technieken. Zeer interessant.

Ben nieuw op het forum:Er staan2 kaarten van de westhoek :een op pag 1 en een op pag 3.Vermits de nog niet droogelegde Moeren er nog
opstaan zouden de kaarten ouder dan 1620 moeten zijn.Vreemd is echter dat de kaartop pag 3 Mesen en Komen in het Frans vermeld staan
is deze laatste een kaart van een franse auteur gemaakt tijdens een tijdelijke bezetting vb. rond 1585 na de val van Antwerpen
Weet iemand wat?
Groet Brunnenberg

Ik ben hier weer:Ik zie dat noch op de eerste kaart en misschien niet op de tweede het dorp Ploegsteert staat .terwijl de eerst vermelding
nl. Plocsteert zou dateren van1596. Kaart dus ouder dan 1596?

http://www.ville-dunkerque.fr/fr/decouvrirdunkerque/histoire/1000-ans-dhistoire/lhistoire-en-images/index.html

Op deze oude kaart en op andere kaarten van deze rubriek ziet men dat Poperinge tot de Belle Ambacht behoorde! Is er geen verwarring? Was het altijd zo tot (en na?) de annexatie? Een West-Vlaming heeft me gezegd deze week dat Poperinge tot de...Veurne Ambacht behoorde...

De gebieden die bij de 'Vrede van de Pyreneeën' in 1659, de 'Vrede van Aken' in 1668 en de 'Vrede van Nijmegen' in 1678 bij Frankrijk werden gevoegd, namelijk Grevelingen en de kasselrij Broekburg, geheel Veurne-Ambacht, de Kasselrij Sint-Winoksbergen en de Roede van Menen,
en de kasselrijen Ieper, Belle, kassel, Waasten evenals Wervik en Poperinge, zouden tot 1713 (vrede van Utrecht) een bestuurlijk district vormen dat de naam kreeg van 'La Flandre Flamingante', 'La Flandre Occidentale' of 'la Flandre du costé de la mer'.

Bissezeele schreef:
Hebt u info over deze Nederlandstalige kaart van Maritiem Vlaanderen?

Dit is een kaart uit de verzameling 'Het Geheugen van Nederland'. Ze dateert van ca. 1605.
http://www.geheugenvannederland.nl/?/nl/items/RIJK04:RP-P-OB-80.705/&p=1&i=3&t=33&st=duinkerke&sc=%28duinkerke%29/&wst=duinkerke

Deze kaarten werden gemaakt door Thomas Jefferys (°ca1719 - 1771).
http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8442580j/f1.item

Zien we de cidadel van Kamerrijk aan het eind van de 17e eeuw ???