Oude kaarten, gravures en tekeningen van Frans-Vlaanderen

De gravure is een 17de eeuws zicht op de vesting Kassel.
Links herkennen we het hogere 'Castellum', een Romeinse- en Middeleeuwse burcht, de woning van de gouverneur, de Kapittelmolen en de kollegiale Sint-Pieterskerk.

Maar weinig plaatsen in Vlaanderen hadden zo'n groot strategisch belang...
A.Sanderus drukt het krachtig uit : 'Het oude kasteel is op dien berg gebouwt en voormaals het sterkste 
Bolwerk van Vlaandre tegen de Françoisen en andere Vijanden van dit Gewest'.

Is het een persiflage op de vele veldslagen in de buurt van Kassel,... vooral de derde slag bij Kassel in de vlakte van de Penebeek.

Stelt dit de bron van de Peene voor? In de wijk Montagnard tussen Kassel en Okselare?

Bissezeele schreef: Er waren inderdaad carrières de sables (sablières) in Cassel en op de Recollettenberg... Hebt u meer info?

In volgend boek staan wel enkele interessante informaties en platen:
Étude géologique des collines tertiaires du département du Nord comparées avec celles de la Belgique  par MM. J. Ortlieb et Chelloneix...
http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k5478233f
Het boek dateert wel van 1870, maar de grondlagen veranderen nu ook weer niet zo snel...
Een schema van de Recollettenberg: http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k5478233f/f70.image

Hierbij een foto van de voormalige open zandgroeve aan de voet van de Recolettenberg. Ze is gesloten sinds het begin van de 20e eeuw en is vandaag sterk bebost.
Dankzij deze 'carrière van Cornette' en andere,  hebben we een grondiger inzicht in de geologie van de Vlaamse Bergen.

cornelis schreef:Van welke stad is deze kaart, en uit welke eeuw ?

Ik denk dat dit Belle is in de 12de eeuw.

Ja, het is Belle in de XI de eeuw.
We zien op deze gravure een kasteel (burcht 1127) met omwalling...
Groeide er rond het kasteel een handelsnederzetting (textiel) met een belangrijk wegenknooppunt ?

Volgend boek kan men gratis downloaden van het internet: http://books.google.be/books?vid=GENT900000111453
Warnkönig, Leopold August, Histoire administrative et constitutionnelle des villes et chatellenies d'Ypres, Cassel, Bailleul et Warnêton jusqu'à l'an 1305. Paris, Lacroix, Verboeckhoven, 1864

Hierin is te lezen dat, volgens de kronieken van de abdij van Sint-Bertijn, een versterkt kasteel aan de basis lag van het ontstaan van Belle. Dit kasteel werd vernietigd door de Noormannen en weer opgericht door de Vlaamse Graaf Arnulf I. Het werd verder versterkt door Graaf Robrecht I de Fries in 1084. Niet alleen het kasteel werd versterkt, maar er kwamen ook vestingswerken rond de stad. Deze versterkingen hebben de Fransen onder leiding van Philippe Auguste niet kunnen tegenhouden in 1213. Zijn zoon Lodewijk VIII liet Belle platbranden.

Het is niet helemaal duidelijk wanneer Belle 'stad' werd. Sommigen zeggen dat het in 1084 was, anderen zeggen dat het pas in 1093 was dat Belle de eerste keer vermeld werd als stad.

De naam Veulderiestraete, nu Rue des Foulons, wijst inderdaad op lakennijverheid reeds in die tijd.

U leest het juist. Er staat 'haven' en niet 'spoorweg'!
Bij onze speurtochten op Gallica deden we een ontdekking, een 'curiosum'.
Eerst dachten we het te posten in de rubriek 'Duinkerkiaanse transgressies'....
In 1845 heeft het bureau du journal le Commerce de Dunkerque et du Nord (Dunkerque) een plan gepubliceerd voor een haven in Adinkerke in het Koninkrijk België.
http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b8492432h.r=flandre.langFR
Nooit van gehoord....

De National Library of Scotland heeft een reeks kaarten op het net gezet betreffende de frontstreek in 1915-1918.
Er zijn er dus ook een aantal over Frans-Vlaanderen.
http://maps.nls.uk/geo/find/#zoom=8&lat=50.5768&lon=2.5296&layers=60&point=0,0

In de Nationale Bibliotheek van België is "Cartesius" voorgesteld, de grootste cartografische collectie van België en Midden-Afrika ter wereld. Via de website cartesius.be krijgt zowel het groot publiek als de specialist voortaan toegang tot zowat 200.000 kaarten en 300.000 luchtbeelden. Op dit moment zijn er reeds enkele tienduizenden kaarten online.
De termen 'Midden-Africa' en 'België' zijn ruim te interpreteren. Er zijn heel wat kaarten voorradig over andere delen van Afrika, en wat voor dit forum belangrijk is: er zijn heel wat kaarten beschikbaar over Frans-Vlaanderen.
http://www.cartesius.be/

Pascaert van de custe van Vlaenderen, van Walcheren tot Cales en Bouloigne in Vranckrijck: a Amsterdam chez Henrij Hondius 1631
In de kaart wordt speciaal aandacht geschonken aan Duinkerke.
http://uurl.kbr.be/1043274

We willen de aandacht trekken op een webstek die een schitterende weergave biedt van de Flandria illustrata van Sanderus.
http://www.flandrica.be/items/show/765/
Op het internet kan men reeds langer de teksten van dit werk, eventueel aangevuld met enkele zwart-witillustraties, raadplegen, maar hier kunnen we de prachtige illustraties in mooie kleuren bewonderen.

Sint-Jacobscapel vinden we terug op volgende kaarten:

http://search.arch.be/imageserver/topview.php?FIF=514/514_0549_000/514_0549_000_01744_000/514_0549_000_01744_000_0_0001.jp2   van 1601-1700
http://uurl.kbr.be/1035747     van 1633-1643
http://uurl.kbr.be/1043226     van 1698-1708

Op volgende kaart van 1635  is Sint-Jacobscappel niet te zien:
http://uurl.kbr.be/1043199    

Maar op een kaart van het grondgebied van het Graafschap Vlaanderen dat deel uitmaakte van het oorlogsgebied tijdens de revolutionaire oorlog 1792 – 1792 zien we zowel Sint-Jacobs Capel als de Chartreux tussen Longenesse en Blendeke.
http://search.arch.be/imageserver/topview.php?FIF=514/514_0549_000/514_0549_000_00028_000/514_0549_000_00028_000_0_0001.jp2

Ook op volgende kaart uit 1720 zien we de Chartreux
http://uurl.kbr.be/1043249

Meer info over klooster van Blendeke:
http://www.dbnl.org/tekst/_fra001199401_01/_fra001199401_01_0005.php

Maquettes van versterkte steden

In het Paleis voor Schone Kunsten van Rijsel kan men vanaf 16 maart 2019 opnieuw de maquettes van veertien versterkte steden gaan bekijken. Gedurende tien maanden werden ze gerestaureerd en nu worden ze in een vernieuwde expositieruimte tentoongesteld.

Het betreft maquettes van Avenne-aan-de-Helpe, Sint-Winoksbergen, Grevelingen, Rijsel, Ariën-aan-de-Leie, Kales, Aat, Charleroi, Menen, Namen, Oudenaarde, Doornik, Ieper en Maastricht.

Meer info:
http://www.pba-lille.fr/Agenda/Plans-Reliefs-objectif-2019
http://www.pba-lille.fr/content/download/3732/43662/file/DP_plans-reliefs.pdf
http://www.lavoixdunord.fr/528373/article/2019-01-27/les-plans-reliefs-restaures-du-palais-des-beaux-arts-rendus-au-public-le-16-mars

Palais Beaux-Arts
Place de la République
59000 Lille