Sint-Gowaert en Arneke

Op het affiche in het Nederlands (!) gelezen :

Er is iets raadselachtigs in de band tussen Sint Gowaert/Goewaart/Gowaard/Gohard/Godehard/Gotthard en Arneke.
Hij werd in 960 geboren te Reichersdorf, niet ver van Niederalteich, een stadje langs de Donau in Beieren.
http://www.deggendorf.org/behoerden/staatl.schulamt.sekretariat/html/hengersberg/reichersdorf.htm
Hij werd monnik in de abdij van Niederalteich, een klooster dat nu nog steeds bestaat:
http://www.abtei-niederaltaich.de/

Volgens de Franstalige website Nominis http://nominis.cef.fr/contenus/saint/1090/Saint-Gohard.html zou hij dat klooster verlaten hebben toen men hem tot abt wilde benoemen. Hij wilde pelgim-monnik worden. Hij zou dan pastoor geworden zijn van Arneke van 999 tot 1002 en predikte in verschillende parochies van Morinië onder de bescherming van de bisschop van Terenburg/Terwaan, wat maakte dat hij de apostel van Vlaanderen werd genoemd. Ook Jozef van Overstraeten schrijft in zijn werk "De Nederlanden in Frankrijk" dat Goewaart de streek gekerstend heeft in die periode.
Ben Veldstra schrijft op zijn bekende website over de Bovenlichten en snijramen in Nederland http://www.bovenlichten.net/index.html echter over de kerk van Arneke: "Deze kerk is het centrum van een pelgrimsroute naar Saint Gohard, die pastoor was van Arnike voor hij bisschop van Hildesheim in Duitsland werd. Dit is niet zo heel zeker, maar wat wel zeker is, is de verering door de benedictijner monniken van de abdij van het nabijgelegen Bergues.

Het is in elk geval opvallend dat noch de webstek van het Klooster van Niederalteich, noch de Nederlandstalige webstek Heiligen –3s ( http://www.heiligen-3s.nl/heiligen/05/05/05-05-1038-Godehard-Hildesheim.php?TERMS=+godehard ), noch het Duitse Oekumenisches heiligenlexikon melding maken van dat Frans-Vlaamse intermezzo in het leven van de Heilige Goewaart.
http://www.heiligenlexikon.de/BiographienG/Godehard_von_Hildesheim.html
Volgens deze webstek was Godehard de zoon van een boer die de velden van het klooster van Niederalteich bewerkte. Zo kwam hij in de kloosterschool terecht waar hij opviel door zijn begaafdheid en verder mocht studeren. In 990 trad hij in het klooster en in 996 werd hij er abt. Dit staat dus in tegenstelling met de Franse webstek die beweert dat hij in 999 wegging om geen abt te moeten worden. Volgens het Duitse Heiligenlexikon was Godehard een voorstander van de kloosterhervorming van Cluny en de Keizer Heinrich II gaf hem opdracht de kloosters van Hersfeld en Tegernsee te hervormen. In 922 werd hij op verzoek van de Keizer tot bisschop van Hildesheim benoemd. Hij liet dertig kerken bouwen, en kloosters en scholen. Als bisschop was hij getekend door een sterke volksverbondenheid en vreugdevolle zijnswijze. Zijn eenvoudige en ascetische levenswandel maakten hem zeer geliefd. Hij predikte, bezocht de armen, verzorgde eigenhandig zieken, hoorde biecht, enz. Er wordt geschreven dat hij gestorvenen weer tot leven wekte zodat ze hun zonden konden biechten en dan zacht weer konden inslapen.
Hij stierf in het door hem gestichte Sankt-Moritzklooster en werd bijgezet in de door hem gerestaureerde domkerk.

In 1131 werd hij heilig verklaard. Op de plaats van een aan hem gewijde kerk bouwden Franse cisterciënzers eind 12de eeuw het klooster Szentgotthárd. De Sankt-Gotthardpas en -tunnel zouden naar hem zijn vernoemd.
Hij wordt vereerd in tal van kerken en aan hem gewijde bedevaartoorden; ook de metselaars beschouwen hem als hun beschermheilige. Zijn voorspraak wordt ingeroepen bij jicht, kinderziekten en reumatiek; ook tegen hagel en onweer.

Het eigenaardige is niet dat de Heilige Gowaert vereerd wordt in Arneke, maar wel dat er gezegd en geschreven is dat hij er tussen 999 en 1002 pastoor zou geweest zijn en de streek zou gekerstend hebben.

Groter nog wordt de verbazing als men met Google zoekt op Hildesheim en Arneke. Dan blijkt er in Hildesheim een Arnekestraat te zijn en is Arneke een familienaam die veel voorkomt, terwijl er bijgevolg ook veel handelszaken zijn die Arneke heten.

Als we alle informatie samen leggen lijkt de kans dat Sint-Gowaert echt in Arneke in Frans-Vlaanderen zou verbleven hebben zeer klein. Is dit een van de zovele legenden of is er hier ergens een geschiedkundige vergissing gebeurd door het voorkomen van dezelfde naam "Arneke" ?

Heeft iemand deze hypothese al gehoord ?

Mijn conclusie dat Sint-Gowaert (die echt bestaan heeft) nooit in het Frans-Vlaamse Arneke was, ligt helemaal in de lijn met de conclusie van die voorzitter van Yser Houck dat "Sint-Gowaert van Arneke" nooit bestaan heeft.

De vraag blijft vanwaar het verhaal afkomstig is dat die monnik uit Beieren een drietal jaar in Arneke zou verbleven hebben.
Het zou interessant zijn mocht iemand het werk van Charles Vanheeger met de titel "Saint Gohard: Vénère dans l'eglise d'Arneke au diocese de Cambrai : Vie, Miracles, Culte" kunnen raadplegen. Het zou in 1994 uitgegeven zijn door de Foyer Culturel de Houtland.

Wanneer is dat verhaal over het Frans-Vlaams intermezzo in het leven van Sint-Gowaert ontstaan ? Wanneer is in Arneke de verering voor Sint Gowaert ontstaan?
Er kunnen zoveel hypothesen over de band tussen Gowaert en Arneke geformuleerd worden zowel in Frans-Vlaanderen, als in Hildesheim, als uit de periode van Niederalteich. De ideeën van de hervormer Godehard konden goed van pas komen in al de ruzies die er in die tijd waren in en rond de abdijen van Sint Winoks en van Sint Bertijns. Maar ook in Hildesheim was er een Arneken Hospitaal, genoemd naar een burgemeester Arneken die overigens nog zou begraven liggen in een kerk gebouwd door Sint Godehard. Om het helemaal boeiend te maken is er een Italiaanse website die vertelt dat Sint-Godehard in de bewuste periode voor zijn aanstelling als abt ook in Passau en Salzburg (en zelfs in Italië) zou gestudeerd hebben. In de buurt is er toch wel een plaats Ehrnegg dat in de plaatselijke taal Arnek heet…

Is er een verband tussen Gowaart/Godehard en Godewaersvelde ?

De benaming Godewaarsvelde komt van Godafrithas feldu : woest land, heide van Godfried. De plaatselijke uitspraak is Godsvelde, door
de volksmond en door de Engelse soldaten tijdens de eerste wereldoorlog kortweg 'God' genoemd. Godewaarsvelde heeft niets met Sint- Goewaart te maken.

MVG
Cornelis