De vergeten (of verzwegen?) Vlamingen van Frankrijk

.

Volgens mij is dat Keuntje (Pierre Vandevoorde).
In het tijdschrift "Vlaanderen" van 1982 publiceert Cyriel Moeyaert nog een vers van Keuntje:

Schuutige nacht

't Is winter, 't is avond en laete,
De wind snaakt en buuscht,
Met de reen die ruuscht;
De wind heult in 'n kelder oenger de
groote baelk

(Schuutige nacht = stormachtige nacht & oenger = onder)
http://www.dbnl.org/tekst/_vla016198201_01/_vla016198201_01_0068.php

Men kan Keuntje beluisteren in een uitzending van Radio Uylenspiegel uit 1980.
http://archivesdufolk59-62.blogspot.be/2013/10/radio-uylenspiegel-1980.html
Onder de foto staat het zinnetje "téléchargez ou écoutez ici ". Klik op 'ici'.

Ja, het is Pierre Vandevoorde, alias Keuntje.
Waarom heeft hij als schuilnaam 'Keuntje' gekozen ?
Wanneer was hij actief in de Frans-Vlaamse beweging, en wat is zijn bijdrage geweest ?

Hij was actief omstreeks 1980.Algemeen Nederlands heeft hij bij voorbeeld geleerd op een cursus van de Volkshogeschool te Uithuizen in Groningen.

Hij trad op in de stadsmuziekzaal te Brugge om geld in te zamelen voor Frans-Vlaanderen.

P. Vandevoorde zegt :
"Naar de naam Keuntje heb ik niet lang moeten zoeken, mijn grootvader langs vaders zijde was handelaar
in konijnen en kuikens, vandaar".

Keuntje spreekt inderdaad goed Nederlands, maar vooral goed Vlaamsch. Hij doorspekte zijn uiteenzetting
met heel wat minder bekende zegswijzen en spreuken.  

"Zo lange of da jun toale hier klinkt
e' go-je noöis vergoan.
Je bluuft, o'j in jun sproake zingt
up eigen voeten stoan."

Hij is een van de weinigen in Frans Vlaanderen die zowel Vlaamsch als Nederlands spreekt.

"Nochtans ben ik maar een late roeping op taalkundig gebied. Mijn schoolopleiding verliep volledig in het Frans.
In mijn jeugdjaren spraken mijn ouders ook niet zoveel Vlaamsch tegen mij.  Zoals zo vele anderen waren zij de mening toegedaan, dat zoiets een nadelige invloed zou hebben op mijn schoolresultaten.  Zo komt het dat ik maar op 20 jarige leeftijd Nederlands ben beginnen leren.  Ik vind het belangrijk dat ik beide talen ken".
....
"Ik had grote bewondering voor Djoos Uytendoale.  Ik spiegelde mij vooral aan zijn werk".




"Wij Frans Vlamingen kunnen veel leren van de Friezen.  Weet u, dat kinderen van Friessprekende ouders op

cornelis schreef:
In zijn woonkamer hangt aan de muur ook een Friese spreuk :
'De wrâld is goed, mar de minsken koene better' (wie kan vertalen ?)

Vertaling: 'De wereld is goed, maar de mensen konden beter (zijn)'

De grootvader van deze Vlaams-sprekende Mevrouw leefde ten tijde van Jan Baptist van Grevelinghe (Tisje Tasje) op de wijk de Verloren Hoek te Noordpene.  
Wie is deze welbespraakte Mevrouw, overleden in 1994 ?


Haar woorden :

't het e groote maaltyd essteld ewwist (gehouden)
't hen wel veertig hoazen over de tafel eppasseerd
met 't peper en 't zout in d' orregaoten eggoten (ooropeningen)
den mostaard oenger de stèèrt ebboengen (gebonden)
en alleman sneed ervan, buksjen vul (buikje vol)

Dit is Mevrouw Elisabeth Dordogne-Rousseau uit Zermezele.  Ze was ontzettend rijk aan volksrijmpjes en typische woorden.
Ik zou wel een boek kunnen schrijven over Elisabeth.  Zoals je op de foto kan zien was ze heel erg fotogeniek.
We waren erg goed bevriend: ze noemde me haar broer.  Ze wist ontzettend veel over de geschiedenis van Vlaanderen, over Clovis en Chlotilde, over Pietje Quatorze, over de graven van Vlaanderen, over de Franse Revolutie en ‘Robespieter’ zo noemde ze Robespierre.  Ze had Nederlands leren lezen bij zichzelf en had de gids van Van Overstraeten bijna stuk gelezen.  Ze kon zich verhelpen in het Engels toen ze op bedevaart ging naar het Heilig Land, ze had er voeten gezet op de nog bestaande weg waar Jezus voorbijgekomen was, letterlijk in het voetspoor van Jezus.  Ze kon boeiend zelf bedachte verhalen vertellen voor haar kinderen,... haar dochter kan daar van getuigen.  Ze hield van oude dingen, van haar oud Vlaams kacheltje.   Ze had geen pomp of waterleiding en dronk veelal regenwater maar ze zette koffie voor ons met flessenwater.  
Over haar taal kunnen we nooit uitgepraat zijn.  Haar overgrootvader zou nog Tisje Tasje gekend hebben en met hem gesproken hebben: ze had veel taalrijkdom geërfd van haar vader.  Ze ging elk jaar nog “zanten” en ook de kleine aardappels op het veld oprapen.  Ze was op haar manier zuinig in haar eigen houten huisje.  
Ze kende de etymologie van de Zermezeelse straatnamen en wijknamen.  Ze hield van de oude Vlaamse wonderverhalen, van spoken en heksen die gedanst hadden bij de Stakemolen.  Ze was een goede gids; toen ze vertelde over de “tuuns” (vervangt een hek; vb.draaituun)  waaronder - of over - ze moest gaan naar school, dan liet ze zien hoe ze deed bij een tuin niet ver van de kerk.  In de kerk was ze een uitstekende gids vooral bij de doopvont met die oude Nederlands opschriften.  Ik moet nu stoppen want het is al over tienen.
...
Zie vooral in het Woordenboek van Cyriel Moeyaert wat een schat van woorden ze bijgebracht heeft, ook liederen en spreekwoorden.

Naast Elisabeth staat de molenaar van toen Maurice Deschodt, ze staan voor de Briaerde- of Deschodtmolen in Wormhout. Maurice was zoals z'n vader Abel een liefhebber en kenner van molens. Elisabeth is in de oude Vlaamse klederdracht gekleed met de wijde "neusdoek" en de kantenmuts van haar grootmoeder. Ze draagt een hullepander; een mandje met dubbele deksel.

Een oude foto, uit de vorige eeuw van een andere vergeten Frans-Vlaamse voorman.
Een groep vrienden verzamelden zich rond Jules Beck (1858-1949) van Rozendaal. 
Bemerk ook vierde van rechts j.M. Gantois.
Jules Beck publiceerde veel volkskundige bijdragen over Vlaamse madonna's, Vlaamse meubels en huizen, over reuzen, over het leven op het platteland.
Hij woonde in een mooi Vlaams huis in de duinen.

Wie weet er meer over Jules Beck, artikels,... ?

Wie is deze te weinig bekende en verdienstelijke Frans-Vlaming ?
Hij had belangstelling voor de taal en cultuur van z'n voorouders en op 25-jarige leeftijd vervolmaakte hij z'n Nederlandse moedertaal.  Hij had ook een grote belangstelling voor beeldende kunst en zo wordt hij conservator van de musea in z'n stad.
...Een Vlaams regionalist

Dat is Jules Emiel Van den Driessche.
Hij is op 21 juli (niet juni)1898 geboren in Toerkonje.  Hij wordt conservator in het musée du tissu d'art, en hij is gestorven op 11 januari 1965 (niet op 30 januari).
(Deze correcties zijn medegedeeld door zijn zoon Joël-B Van den Driessche.)

Eerst is hij advokaat aan de balie van Rijsel maar wordt later voorzitter van de Kamer van Koophandel in z'n
geboortestad Toerkonje.  Z'n hele leven heeft hij getuigd van de grote belangstelling voor beeldende kunsten.
Vanaf 1923 publiceert hij artikels over Frans-Vlaanderen en Vlaanderen, o.a. in het tijdschrift 'Mercure de Flandre', uitgegeven door Valentin Bresle.  In 1928 verschijnt ven hem een lijvige 'Une Histoire de Tourcoing' in twee delen.  
In 1926 treedt hij op als spreker voor de Vlaamse Wetenschappelijke Congressen in Gent.  
Ook na de oorlog werkt hij mee aan 'Notre Flandre' en 'Ons Erfdeel'.  In dat laatste tijdschrift verschijnt van zijn hand "Quarante ans au service de La Flandre', in dienst van de Nederlandse cultuur.  De Vlaamse schilderkunst genoot z'n bijzondere aandacht.  
Z'n bibliografie beslaat 4 bladzijden, kleine druk, in 'Ons Erfdeel' (IXe jg,nr3,7-10).  In al z'n bijdragen komt hij naar voren als een Groot-Nederlander, een bekwaam econoom en een erg belezen historicus.

De bibliografie van Jules-Emmanuel van den Driessche verschenen in Ons Erfdeel kan geraadpleegd worden via de Digitale Bibliotheek van de Nederlandse Letteren.
http://www.dbnl.org/tekst/_ons003196601_01/_ons003196601_01_0057.php

In dat nummer verscheen ook een In Memoriam geschreven door Jozef Deleu.
http://www.dbnl.org/tekst/_ons003196601_01/_ons003196601_01_0056.php

In Neerlandia. Jaargang 63 van 1959 stond een artikel: "Mr. v.d. Driessche een verdienstelijk Frans-Vlaming 60 jaar"
http://www.dbnl.org/tekst/_nee003195901_01/_nee003195901_01_0013.php

In Neerlandia. Jaargang 65 van 1961 verscheen een artikel: "Koninklijke onderscheiding voor de Frans-Vlaming Dr. J.E. van den Driessche"
http://www.dbnl.org/tekst/_nee003196101_01/_nee003196101_01_0075.php

J.E. Van de Driessche : "Un Régionaliste Flamand peut-il être Monarchiste ?"

Een belangrijke vraag voor al degenen die zich interesseren voor het Vlaamse regionalisme is of het
mogelijk is dat een Vlaming tegelijk monarchist is en regionalist ?

J.E. van de Driessche schreef in 1927 het goed gedocumenteerd artikel in 'Mercure de Flandre' :
'Un Régionaliste flamand peut-il être Monarchiste' ?
Hierin behandelt hij de houding van de Franse Koningen, Lodewijk XIV en Lodewijk XV tegenover de Nederlanden, meer bepaald tegenover Frans-Vlaanderen.

Deze tekst is in het Nederlands vertaald en aangevuld met gegevens die het ondermijnend werk van de 
koningen bevestigen.

zie het artikel : 'J.E. van den Driessche over Frans-Vlaanderen onder de Franse overheersing' Jaarboek Zannekin nr. 29 (auteur Cyriel moeyaert)

J.E. Van den Driessche als kriticus :

Wie is deze oude Vlaming, die in 1978 een van de oprichters was van Radio 'Uilenspiegel' ?
"....Door m'n werkgever (de staat) werd ik 10 jaar naar Parijs gedeporteerd....We plaatsen geen bommen, zoals de Bretoenen en de Corsicanen, maar de Vlamingen in Frankrijk voelen zich in hun voortbestaan bedreigd,..."

Van welke vergeten Frans-Vlaming is deze grafsteen ?

Dit is de grafsteen van Lodewijk Treutenaere.

L. Treutenaere was in 1803 in Hazebroek geboren en werd in 1825 in Kamerijk tot priester gewijd.  Hazebroek hoorde toen tot het bisdom Kamerijk.  
Hij werd tot kapelaan benoemd in Kaaster in 1826.  Hij was pastoor in Terdegem vanaf 1834 en in Hondegem vanaf 1852.
Hij stierf er al in 1858, 55 jaar oud.
Hij was een vurig priester, vooral begaan met de kinderen, de ouden van dagen en de behoeftigen.  Voor de laatste ontzegde hij
zichzelf soms het nodige.
Hij was lid van het 'Vlaemsch Comiteyt' (Comité Flamand de France).  Wegens zijn zwakke gezondheid is hij maar twee keer aanwezig geweest op een bijeenkomst van het Comité.  Hij stelde een schitterende verdediging op voor het onderwijs in het Nederlands tegen degenen die dit onderwijs ter discussie stelden.  Hij triomfeerde.  Hij stuurde zijn tekst dan ook nog naar de academische raad ( conseil académique) in Dowaai, met de vraag om een onderzoek in te stellen.  De raad ging daarmee akkoord, maar het het Nederlands onderwijs moest gepaard gaan met Frans onderwijs.  Sindsdien werd het onderwijs van de Nederlandse catechismus in beide arrondissementen Duinkerke en Hazebroek getolereerd.
Hierop gaf Treutenaere een boekje uit met spraakkunst en oefeningen, gedrukt in Hazebroek in 1850.  De oefeningen bevatten korte Nederlandse zinnetjes en een Nederlands-Franse woordenlijst.

In het Bulletin du Comité flamand de France van 1857 staat een overlijdensbericht van de hand van Raymond de Bertrand.
http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k5529919r/f305.image