Frans-Vlaamse en oude Standaardnederlandse teksten en inscripties

Moet men schrijven Sint-Martinuskerk of Sint-Maartenskerk ?

Hoe moet men noemen de teksten die we in deze kerk vinden ?
Frans-Vlaams ?
West-Vlaams ?
Midden-Nederlands ?
Oud Nederlands ?

Nieuwnederlands

Er zijn in feite heel weinig dialectkenmerken. De grafstenen zouden net zo goed deze van Brabant of een ander gewest kunnen zijn.

"Het Nieuwnederlands onderscheidt zich van het Middelnederlands door een geleidelijke standaardisering van de Nederlandse taal, die in de Middeleeuwen nog louter uit dialecten bestond. Voor het Middelnederlands staat de geschreven taal praktisch gelijk met het gesproken dialect en is de (onvaste) spelling meer fonetisch. In de 16e eeuw ontstaat in de Nederlanden een streven naar een algemene beschaafde taal, wellicht in samenhang met de politieke omstandigheden (De Opstand tegen Spanje). Deze taal staat eerst onder sterke Vlaamse en Brabantse invloed. Na de val van Antwerpen in 1585 worden de stadsdialecten van Holland steeds belangrijker, vooral in de spreektaal. Geleidelijk groeien spreektaal en schrijftaal uit elkaar. In de 17e eeuw zelfs zodanig dat een schrijftaal ontstaat die tegenwoordig wat stijf en elitair aandoet, vooral door sterke invloed van de woordenschat van het Frans en de grammatica van het Latijn. Daarom zijn Middelnederlandse teksten, die in de tijd verder weg staan, soms beter te lezen, afgezien van de spelling. Het Nederlands is een vrij conservatieve taal die in de loop van de tijd geen heel grote veranderingen heeft ondergaan behalve de afschaffing van de naamvallen." volgens wikipedia

De overgang van AE naar AA is in feite maar recentelijk ingevoerd. Bompa zou nog AE hebben geschreven.
De E heeft geen betekenis. Ze geeft alleen aan dat het een lange klank is. Het Nederlands is geschreven met het latijns alfabet waarin er geen lange klanken bestaan. Voor het nederlands verlengt men met E of I in geval van lange klanken zo ontstaan
IE, AE, OE, UE,...
Ook de IJ (= II), UI zijn zo ontstaan. Enkel is de klank verschoven doorheen de tijd. Men leest Huis niet meer als Huus
Wijn wordt niet meer gelezen als ie. Indien je het lang leest is dit vrij dicht tegen het latijn vino: wien.

U en V zijn dezelfde letter;
I en J ook
Z en S ook vroeger bestond de letter z niet. In middelnederlands is zonneschijn: sonnescine (gelezen als sonnesciene). Vergelijk met het duits. De z onstaat ergens in de 16de-17de eeuw. Rubens gebruikt wel de z. Een s trekt meestal op f in oude geschriften maar dan zonder het kleine streepje. Het is een soort stafje zoals de egyptische hiëroglief voor s of de letter j op haar kop. Vandaar is de S soms nogal raar geschreven. De huidige vorm s is vrij recent.

Je bent te intelligent om Wikipedia te gebruiken om te argumenteren kameraad...

Ik studeer dan ook geschiedenis aan de universiteit van Antwerpen.
Ik heb een cursus gevolgd voor Middelnederlands en Middeleeuws Frans als optievakken. En heb zowel het Middelnederlands Handwoordenboek van Verdam en La Rouse Ancien francais thuis. Ik werk graag met oude teksten. In het eerste jaar krijgt iedereen paleografie wat het ontcijferen van teksten is. Wat niet altijd even gemakkelijk is. Vandaar zijn er erg weinig specialisten middeleeuwen en nieuwe tijd. Mijn specialisatie is cultuur en nieuwe tijd. Dit betekend dat ik alle vakken van cultuur moet volgen (cultuur middeleeuwen, Nieuwe tijd en nieuwste tijd), politiek nieuwe tijd en sociaal economisch nieuwe tijd. Maar ik heb ook veel vakken van de middeleeuwen gevolgd. Onder andere ook Middelnederlandse Geestelijke letterkunde wat een overzicht geeft van alle religieuze bronnen;

Daarom had ik geschreven dat ik verbaasd ben dat je Wikipedia als bron gebruikt ...

Enfin...ik weet het niet eigenlijk; auteurs van het jaarboek De Franse Nederlanden citeren Wiki (bij voorbeeld hebben ze op Wikipedia gevonden hoeveel mensen het Frans-Vlaams spreken...). Ze zijn 2 miljoen heeft iemand vanavond geschreven!

Als bron is wikipedia onbetrouwbaar want iedereen kan het aanpassen. Zo kun je bv van die 2 miljoen 4 miljoen maken of zo of 100000 je past gewoon de tekst aan als particulier.

Dus klopt inderdaad wat je zegt.

Maar over dit weet ik niet veel. Ik ben geen germanist. Maar kennelijk zou ook de DBNL deze periode omschrijven als nieuw nederlands. Er zijn alleszins wel grote verschillen met middelnederlands.

Bissezele schreef:

De Sint-Maartenskerk van Arneke (2)

Nog een graf aan de Noordelijke beuk (buiten) van de kerk :

Volgens mij staat er het volgende:



Ter nagedachtenis van Jacobus Cornelius Hondremarck, overleden de 31ste augustus 1782 op de ouderdom van 43 jaar en vijf maanden. In zijn leven hoofman van deze parochie van Arneke. Gehuwd geweest gedurende zeventien jaar en drie weken met Maria Francisca Winoca Bogaert, overleden den
Tesamen hebben ze voortgebracht tien kinderen te weten:
Benedictus Ignatius, overleden den
Pieter Cornelius Ludovicus, overleden den op de leeftijd van jaar
Joannes Isidorius, overleden den
Winoca Cornelia Eugenia, overleden den
Maria Francesca Jacoba, Overleden den
Martinus Winocus, overlden den
Theresia Austrabertha Ludovica, overleden den
Joannes Engelbertus, overleden den
Leocadia Martha, overleden den
Een minderjarig gestorven

De leeftijd wordt hier aangeduid met "TER ELDE". Handwerpen zou dus kunnen gelijk hebben met zijn interpretatie van "ELD" op het kruis van Noordpene.

Daartussen staat nog een datum
ik denk

20 JANU 17?4

Ofwel is het Juni

ELD zou dus toch kunnen. Wat raar dat het niet in verdams woordenboek als variant is opgenomen van ALD. Ik heb natuurlijk wel alleen het handwoordenboek niet het 26 delige woordenboek met veel voorbeeldzinnen.

Maar het kan wel
voor ouders werd ook elders opgenomen. Dus oud zal ook wel eld kunnen zijn.

Ik heb Hoofman opgezocht in het woordenboek: Tafelmeester of ceremoniemeester
Het is waarschijnlijk een soort kerkelijk ambt zoals de armenmeester, kerkmeester,...
Ik denk niet dat het een priester is want priesters mogen niet trouwen. Inzake de Armen spreekt men ook van de Heilige Geest Tafels of Armentafels. Ambten gaan meestal naar rijke mensen, zoals de adel en zo. Ze worden maar voor beperkte tijd toegekend.
Veel ambten hebben kerkelijke roets en werden later overheidsambten.
Wellicht is een ceremoniemeester iemand die de processies in goede banen leidt en waarschijnlijk ook de misvieringen organiseert zoals voor huwelijken en begrafenissen.

Of je st Martinuskerk of St Maartenskerk zegt maakt in feite niet uit. Men heeft soms nogal een voorliefde voor de latijnse variant.

bv
St Martinuskerk van Aalst

Maar St Maartenskerk wordt ook gebruikt voor de kerken in Kortrijk en Ieper.
kies zelf maar de benaming die je het liefste hoort.

Het is inderdaad wel zo dat we voor Petrus en Jacobus bijna nooit de Latijnse benaming gebruiken
St Pieterskerk Leuven
St Jacobskerk Antwerpen
...

Handwerpen schreef:
Ik heb Hoofman opgezocht in het woordenboek: Tafelmeester of ceremoniemeester
Het is waarschijnlijk een soort kerkelijk ambt zoals de armenmeester, kerkmeester,...
Ik denk niet dat het een priester is want priesters mogen niet trouwen. Inzake de Armen spreekt men ook van de Heilige Geest Tafels of Armentafels. Ambten gaan meestal naar rijke mensen, zoals de adel en zo. Ze worden maar voor beperkte tijd toegekend.
Veel ambten hebben kerkelijke roets en werden later overheidsambten.
Wellicht is een ceremoniemeester iemand die de processies in goede banen leidt en waarschijnlijk ook de misvieringen organiseert zoals voor huwelijken en begrafenissen.

Op de website van Hoymille, een dorp naast Sint-Winoksbergen staan de Hoofmans vermeld.
"L' Hofman, Hoofman ou Hoofdman, littéralement homme de tête, est le chef de village sans les pouvoirs de nos maires actuels."
http://www.hoymille.org/054000.htm

hofman kan ook hoofd zijn van een vereniging.

Dus dat kan ook.

Ik heb eens gezocht onder Drossaard en daar stond hofmeester als synoniem. Dus het kan wel. Drossaard is ook een soort intendant die werkt voor een heer en kan ook rentmeester zijn.

Een rentmeester wordt ook Meier genoemd

"Hoofman dezer prochie"... aan het hoofd van de fabriek van de parochie ?

Dat is de kerkmeester: de kerkmeester ziet toe op de kerkfabriek of de bezittingen van de kerk

Hofman 1) Dienstman, Hofhorige ; landbouwer boer 2)Hoveling, hofmaarschalk 3) tuinman, hovenier 4)hofmeester
Hofmeester 1) opzichter over hofhouding , 2) hoofd of leider van een gezelschap of vereniging 3) tafelmeester of ceremoniemeester 4)tuinman

De site van Hoymille is correct

Hovetman, hooft-,hoofts-,hoot-,homan,hoofman, oofman: hoofd van eene stadswijk, van eene parochie

De DBNL geeft alleszins geen extra informatie omtrent de functie. Hoofdman wordt daar vooral gebruikt als benaming voor hoofd van een gilde dus in betekenis 2 van hofmeester

http://www.pervijze.be/notabel/overzicht.html
"Pervijze behoorde tot de Kasselrij Veurne. Door de schepenbank van de Kasselrij werd een hoofdman aangesteld die zich liet bijstaan door enkele plaatselijke notabelen. Het ambt van hoofdman was tweejaarlijks hernieuwbaar. Tijdens de Franse overheersing vanaf 1792, werd de hoofdman 'agent municipale' genoemd."

De hoofdman wordt dus wellicht aangesteld door de schepenbank van de kansselrij waartoe Arneke behoort.
Het bestuur wordt dus toegekend door een hogere instantie. Ik andere gewesten bestaan er geen kansselrijen daar heeft de adel de macht en niet de steden.

Bissezele schreef:

De Sint-Maartenskerk van Arneke (3)
...de kerk van een Franse dorp van 1500 inwoners...
We gaan binnen de kerk...
Een graf in de zuidelijke beuk

Voor zover ik de foto's kan ontcijferen staat er het volgende:




D.O.M. (=Deo optimo et maximo, De allerhoogste God gewijd)
Hier liggen begraven
Jan Candaele, zoon van Michiel en Willemine Bogaert, geboren te Ochtezele op 16.12.1666 en overleden op 03.02.171?
Joanne Catherine Vergriete, dochter van Jan en Louise Van Greveninge, geboren te Broxeele in 1673, echtgenote van de genaamde Jan Candaele vanaf het jaar 1696, overleden op 11.02.17?? (mogelijks 1715)
En hun vijf volgende kinderen, te weten:
Jan Baptist, geboren 01.11.1700, als jongman overleden op 10.12.1714
Guilliame (????), geboren op 10.01.1701, als jongman overleden op 06.01.1757
Karel, geboren op 08.12.1704, als jongman overleden op 10.01.1706
Jacob, geboren op 08.10.1706, als jongman overleden op 24.05.1760
en Marie Joanna Candaele, geboren op 11.01.1709, overleden op 04.10.1768,
sedert 05.02.1760 echtgenote van Mattheus De Schodt, zoon van Mattheus en Mechline Bertram, alhier geboren op 31.03.1702 en overleden den
Dewelke tesamen deze grafsteen hebben doen oprichten tot eeuwige gedachtenis van hun familie
Bid God voor hun zielen opdat zij de eeuwige rust genieten.
Requiescant in Pace

Van harte bedankt voor dit lange werk !

Die vertalingen hebben een grote 'waarde'.

Bissezele schreef:

De Sint-Maartenskerk van Arneke (3)
...de kerk van een Franse dorp van 1500 inwoners...
Onder de tribune van het orgel : een tekst over de pastor Van Kempen (met een datum te vinden...) :

De tekst luidt:
"Van d' Heere Vankempen alleenelyk zyn ick hier gegeven
Als Deken en Herder van dees prochie zyn ick hier in verheven"

Ik vermoed dat de betekenis is dat de Heer van Kempen de enige schenker was voor dat orgel en dat zijn naam als Deken en Herder van de parochie erin verheven is.

De datum die verscholen is in de tekst is 1771.
Deze datum klopt overigens met de gegevens van het Franse Ministerie van Cultuur:
http://www.culture.gouv.fr/public/mistral/palsri_fr?ACTION=CHERCHER&FIELD_1=REF&VALUE_1=IM59000991

In de pastorie van Noordpene werd deze grafsteen ontdekt !

Er is geen grafsteen meer met Vlaams opschriften in het kerkhof van Noordpene, behalve het herdenkingsbord en het kruis - beide door Bachten de Kupe gemaakt - ter gedachtenis van Tisje Tasje (de bekende huis aan huis verkoper) en een tekst beneden een kruis (hierboven vertaald).

Deze ontdekking is dus buitengewoon !







Als jullie kunnen niet de hele foto's zien; op de kleine foto's klikken...

Kan iemand de tekst van de grafsteen vertalen in het AN ?

In de herberg 'De drie Meulen' in Kassel :

Ik schreef:In de pastorie van Noordpene werd deze grafsteen ontdekt !

Er is geen grafsteen meer met Vlaams opschriften in het kerkhof van Noordpene, behalve het herdenkingsbord en het kruis - beide door Bachten de Kupe gemaakt - ter gedachtenis van Tisje Tasje (de bekende huis aan huis verkoper) en een tekst beneden een kruis (hierboven vertaald).

Deze ontdekking is dus buitengewoon !







Als jullie kunnen niet de hele foto's zien; op de kleine foto's klikken...

Nog geen vrijwilliger om deze tekst te vertalen in het AN ?

Als iemand direct wilt naar deze graafsteen kijken; ze ligt tijdelijk voor het bezoekerscentrum 'Slag aan de Peene' (en binnenkort in het kerkhof...).

Bissezele schreef:

Ik schreef:In de pastorie van Noordpene werd deze grafsteen ontdekt !

Er is geen grafsteen meer met Vlaams opschriften in het kerkhof van Noordpene, behalve het herdenkingsbord en het kruis - beide door Bachten de Kupe gemaakt - ter gedachtenis van Tisje Tasje (de bekende huis aan huis verkoper) en een tekst beneden een kruis (hierboven vertaald).

Deze ontdekking is dus buitengewoon !







Als jullie kunnen niet de hele foto's zien; op de kleine foto's klikken...

Nog geen vrijwilliger om deze tekst te vertalen in het AN ?

Als iemand direct wilt naar deze graafsteen kijken; ze ligt tijdelijk voor het bezoekerscentrum 'Slag aan de Peene' (en binnenkort in het kerkhof...).

Hier alvast een poging voor de eerste steen ;


D.O.M.



Hier neffen legt
Begraven Francois De Vos
Die overl(eden) is den 29 augustus 1790
Ter elde van 64 jaeren twee jaer kerck
mre (kerkmeester / koster ?) geweest deser prochie van Noortpeene
en voorpointer (?) geweest 6 jaeren
in houwelijcke geweest
met M. Christine Bogaert
zijn huysvrouw ?? jaeren en 3 maenden

DESSERON schreef:
en voorpointer (?) geweest 6 jaeren

...voor pointer geweest 6 jaeren... Het is inderdaad moeilijk...

Misschien betekent pointer 'pointeur', 'arpenteur', 'géomètre' ?

Bissezele schreef:

DESSERON schreef:
en voorpointer (?) geweest 6 jaeren

...voor pointer geweest 6 jaeren... Het is inderdaad moeilijk...

Misschien betekent pointer 'pointeur', 'arpenteur', 'géomètre' ?

landmeter ??

Ja, misschien...

Hieronder 3 foto's meer leesbaar :