Re: De molens van Frans-Vlaanderen

cornelis ma okt 24, 2016 2:31 pm

Heemkunde schreef:

Dit is de foto die ik in mijn bericht van vorige zaterdag za okt 22, 2016 11:34 pm heb willen meegeven. Maar wellicht was de resolutie van mijn oorspronkelijke foto te groot... Er zijn grenzen aan alles!

Wie ooit in onze gewesten het geluk heeft gekend met windmolens te mogen werken, kan er niet naast kijken: onze vriend Cornelis heeft zijn foto in spiegelbeeld afgedrukt. Hij hoeft er echt niet beschaamd over te zijn: er zijn zo honderden afbeeldingen en voorwaar zelfs gravures in omploop. Het ogenblik van verstrooidheid volstaat (en het overkomt aan iedereen wel eens, niet?).

Overigens is zijn foto heel mooi en de ere-burgemeester mag best fier zijn! Joseph Dezitter heeft van die zware Fransvlaamse staakmolen een prachtige houtsnede gemaakt (p.7 Molens van mijn Vlaanderen, 1938). Hij heeft ook melding gemaakt van het inschrift dat hij gezien heeft in die molen: JACOBUS BAEFCOP, GHEMAECKT EN GELEVERT DOOR ENGELBERTUS DE SMYTTERE 1737.

Het kombuis aan de steenweeg (dus op de rechts op de foto) diende om zakken op te stapelen. In het hogergebouwde kombuis aan de andere zijde stond de buil.

Als toemaatje, nog dit: Louis-Benoît Vangrevelynghe was ooit eigenaar-molenaar van die molen. En wie is die Louis-Benoït? Juist, een neef - wij zeggen in het Westvlaam ne kozen, van onze Jan-Baptiste Van Grevelynghe of Tisje-Tasje die trouwens te Buysscheure is geboren.

En nu dat ik mijn schrijfsel met zijn zantjes ga toevertrouwen aan het mysterie van de elektronika, hoop ik maar dat alles netjes leesbaar wordt voor Jan, Piet, Joris en... Corneel...

Beste vriend heemkunde,

De foto die ik heb gepubliceerd is juist afgedrukt....ik had een gesprek met de burgemeester bij 'zijn' molen en heb het gefilmd. Hij heeft als kind nog de vroegere molenaar gekend en erover verteld.
Ik bezit ook de houtsnede van Joseph Dezitter en die molen lijkt mij identiek.
Als ik tijd heb kan ik het filmpje eens monteren.

Heemkunde ma okt 24, 2016 3:39 pm

Beste heemvriend Cornelis,

Als de foto juist is, en ik betwijfel uiteraard uw getuigenis niet, dan is er toch een probleempje.

In onze gewesten is het zo dat de wieken van onze windmolens steeds "links" draaien, dat wil zeggen in tegengestelde zin van de wijzers van een uurwerk, als ge voor het gevlucht staat. Daar bestaat geen enkele uitzondering op. Uit mijn rijke verzameling aan molenfoto's koos ik er op het goed geluk eentje uit dat ik diezelfde dag heb gemaakt, nl. dat van de Molen Deschodt (het was toen een heel grauwgrijze dag!).

Als vrijwillige molenaar heb ik honderden keren wieken opgezeild, en dan springt die linksdraaiende wiekenvorm onmiddellijk in het oog.

De reden waarom al onze molens links draaien heeft al veel inkt doen vloeien, maar eigenlijk heeft niemand daar al een afdoende wetenschappelijke uitleg voor gevonden. Let wel: als de molenaar op zijn molen staat, dan ziet hij binnenin het grote vangwiel "rechts" draaien. Dat is ook het geval wanneer we de molen bekijken langs de voorkant [= de kant van de deur en de trap]: dan draait het wiekenkruis ook naar "rechts" (zie de houtsnede van Dezitter).

Het lijkt allemaal wat ingewikkelder dan wat het in feite is: maar ofwel heeft onze verdienstelijke burgemeester zijn wiekenkruis fout uitgevoerd, ofwel zou de film in spiegelbeeld zijn afgedrukt, maar dat laatste kan ik me moeilijk voorstellen.

Het doet me veel plezier met iemand die nog belangstelling heeft over dergelijke zaken te mogen van gedachten te wisselen. Doorgaans is daar nog weinig belangstelling voor...

Uiteraard blijf ik graag open voor alle op- en aanmerkingen.

cornelis ma okt 24, 2016 7:32 pm

Beste Heemkunde,

Ik ben helemaal geen molenkenner, maar heb wel interesse.
Ziehier het filmtje, maar dan zonder klank....toeval of niet, maar de wieken draaien zowel naar links en rechts.

Heemkunde di okt 25, 2016 9:12 am

Beste Cornelis,

Het filmpje geeft inderdaad een heel leuk en speels effect.

Dergelijke draaiwijze van een gevlucht is geen weergave van enige werkelijkheid (bij die maquette komt waarschijnlijk een motortje te pas?).

Verder gaan we niet meer uitweiden over de bouw van dat gevlucht: hoe meer ik het bekijk, hoe meer het duidelijk is dat het aan geen enkele werkelijkheid beantwoordt. Het volstaat de askop van de molen De Hoop te Elen (Dilsen-Stokkem in de provincie Limburg) te bekijken (dit is het metalen stuk, waarin de roeden of wieken kruisgewijs en in twee achter elkaar gegoten gaten worden vast gespied): heel het gevlucht zoals gemaakt door de burgemeester van Buisscheure ligt in één enkel vlak!

Tenslotte nog dit: het draaiend werk van een molen is volledig gemaakt op een wiekenkruis dat links draait: ook de rem of de vang is daarop voorzien. Een wiekenkruis dat rechts draait (gelukkig komt dat zelden voor) kan een ramp veroorzaken: er is niets in of aan de molen die omgekeerd draaiende wieken kan afremmen of stopzetten!

Het neemt allemaal niets af van het mooie initiatief van die ere-burgemeester, zijn mooi molentje staat bovendien in een blijkbaar goed en fraai verzorgde tuin. Hij weze er om geprezen!

De molens van Frans-Vlaanderen - Pagina 4 Xeli1f

De molens van Frans-Vlaanderen - Pagina 4 Xeli1f

Heemkunde vr nov 25, 2016 10:20 pm

De molens van Frans-Vlaanderen - Pagina 4 281bpe0

Op 25 november 2017, 12.30u, schreef Emmanuel Pall een artikel over de voorstelling van een trip met Audrey Caudron door Frans-Vlaanderen: musea, molens, belforten...

Na een bezoek aan het Musée départemental de Flandre, volgt als tweede, een kennismaking met de Steenmolen van Terdegem.

Zoals zijn naam het aangeeft is de Steenmeulen de enige bovenkruier of stenen molen van Frans-Vlaanderen. Hij werd in 1864 gebouwd door Jan Decat uit Staden (West-Vlaanderen), ter vervanging van een omgewaaide staakmolen. De molen maalt nog regelmatig en kan ook bezocht worden. De hoeve aan de voet van de molen is omgevormd tot een rijk museum van de Vlaamse landbouw en landelijk leven. Bezienswaardig voor wie geboeid is door de geschiedenis van het malen, zijn alleszins de armgasmotor van de molen van Wimille, de cylinders, plansichters en graankuiser van de maalderij van Fretin.

Een geleid bezoek aan molen en museum duurt anderhalf uur.

In het hoger bedoeld artikel worden verder het "Musée de la Vie rurale" van Steenwerk besproken, de "Gigottos Automates" van Ekelsbeke, alsook het Belfort van Sint-Winoksbergen.

Bissezeele ma jan 23, 2017 8:06 pm

la voix du nord van Hazebrouck schreef:03/01/2017

Zeven maanden na hun inhuldiging draaien de
wieken van de Ondankmeulen nog steeds niet

Ondanks hun renovatie en hun inhuldiging in juni hebben de wieken van de emblematische molen van de gemeente, deels gefinancierd door donaties, nog niet gedraaid. Uitleg.

Het was op 5 juni, een mooie en zonnige zondag. In aanwezigheid van honderden mensen en in de zuiverste Vlaamse traditie huldigen de burgemeester, Pierre Bourgeois en de Député, Jean-Pierre Allossery trots de gerenoveerde molen in. Iedereen bracht hulde aan de geest van solidariteit die deze renovatie mogelijk gemaakt had, voor een bedrag van € 361.000, door het ministerie geholpen voor een bedrag van € 144.000, en door de gemeente (€ 126.000), sponsoring en donaties (90 000 €).

Traditioneel laat men de wieken van een windmolen draaien de dag van de inhuldiging. Maar de installatie van de wieken van de Ondankmeulen liep niet van een leien dakje. “Omdat de wind te hard blies, en de werken dienden onderbroken te worden, kon het tweede paar wieken van de molen slechts gemonteerd worden de avond voor het feest. Het bedrijf heeft tot middernacht gewerkt om de molen klaar te krijgen”, aldus Luc van Inghelandt, adjunct-burgemeester.

De noodzakelijke voorwaarden waren nooit tegelijk vervuld
Door tijdsgebrek om de amateur molenaars van de vereniging de Vrienden van de molen samen te brengen heeft de Ondankmeulen die zijn pracht herwonnen had dus niet gedraaid op de dag van de inhuldiging tot grote teleurstelling van de talrijke toeschouwers.

Bijna zeven maanden later hebben de wieken, symbool van het dorp, nog steeds niet bewogen. De reden is volgens Luc Inghelandt “dat de voorwaarden hiervoor nooit samen vervuld waren. De specialisten van het bedrijf Battais en de drie molenaars van de vereniging die de molen kennen en hem zonder risico kunnen doen draaien moeten tegelijk beschikbaar zijn.” Zonder de wind te vergeten, onmisbaar voor deze operatie.

http://www.lavoixdunord.fr/97905/article/2017-01-03/sept-mois-apres-leur-inauguration-les-ailes-du-moulin-ne-tournent-toujours-pas

herlezing: Polder

Bissezeele za feb 04, 2017 1:10 pm

Op deze foto staat een "meester-molenaar van de Vlaamse gemeenschap"... Wink

De molens van Frans-Vlaanderen - Pagina 4 17020402065221508714823771

Heemkunde ma feb 20, 2017 9:02 pm

Het staat vandaag te lezen in de kranten: William Schotte is op vrijdag 17 jl. verkozen tot voorzitter van de Vereniging van de Vrienden van de Ondankmeulen te Boeschepe. Aldus wordt hij, na elf jaar, de opvolger van Emmanuelle Verbeke.
Zijn eerste doelstelling is de wieken van de molen terug aan het draaien te brengen.

Immers de molen zou moeten opengesteld worden om te kunnen illustreren hoe vroeger het meel werd gemalen, de belangrijkste grondstof van het dagelijks en symbolisch voedsel van weleer.

Er zou nu overgeschakeld worden naar een hogere snelheid in het project: twee gediplomeerde molenaars hebben zich reeds als vrijwilligers gemeld, en hopelijk krijgen ze nog versterking, want dat blijkt absoluut noodzakelijk opdat de pas gerestaureerde molen geregeld de gewenste witte bloem zou kunnen leveren.

Begin maart zou de Onderneming Battais samen met de molenaars en vertegenwoordigers van de gemeente "pogingen ondernemen om met de molen te werken", naar gelang van de meteorologische omstandigheden.

We kijken met belangstelling uit naar het verder verloop van deze geschiedenis...

Heemkunde vr feb 24, 2017 10:02 pm

De molens van Frans-Vlaanderen - Pagina 4 Broxee10

Foto: 7 april 1997

In het vlakke land te Broxeele staat deze molenkuip te verkommeren.
De stenen molen of bovenkruier werd daar opgericht in 1870-1871, ter vervanging van een staakmolen die er in 1869 door een storm werd omgewaaid. De houten wieken werden stilgelegd in 1910: sinds dat jaar tot in 1962 werd verder gemalen met de kracht van een armgasmotor, nadien van een dieselmotor.

Thans is de molen met de aanpalende hoeve eigendom van Pauline en Guillaume Cooche, die er hun intrek hebben genomen in oktober 2013.

De molenkuip is inderdaad dringend aan opknapping toe: het metselwerk langs de noorderzijde is aan het afbrokkelen en het dak is in slechte staat.

Hoewel de eigenaars zelf ook aan de molen trachten te werken, zijn ze terecht de mening toegedaan dat, ook al omwille van de hoogte van de kuip, de voornaamste werken dienen uitbesteed te worden aan deskundige aannemers. De kostenraming zou 80.000 Eur. bedragen.

Om dat bedrag te verzamelen, hebben de eigenaars een crowdfunding of publieksfinanciering gestart op de website okpal.com "Meulen veld à Broxeele". Ze zijn er zich van bewust dat daarbij wel enige twijfels zouden kunnen rijzen, in de mate het hier gaat om een privébezit. Anderzijds zijn er heel wat mensen die het zouden betreuren dat de molenkuip uit het landschap zou verdwijnen. Indien die publieksfinanciering succes zou kennen, zouden de eigenaars overgaan tot het uitschrijven van prijsoffertes. Het eindresultaat dat beoogd wordt, is het inrichten van de molenkuip als "gîte atypique".

Heemkunde wo maa 08, 2017 8:55 pm

Deze woensdag 8 maart staat het te lezen in de krant La Voix du Nord: Zij hebben de wieken van de molen van Boeschepe, die sinds 2010 ingeslapen waren, doen draaien.

Het symbolisch wonder is gisteren even voor 9u45 geschied: de molen is terug in beweging gekomen, na jaren van herstel. De volledig nieuwe wieken hebben hun belofte nagekomen. De molenaars waren gelukkig.
Alsof wieken niet gemaakt zouden zijn om... te draaien. Naar verluidt zou er niet eens gemalen zijn geweest. Veelzeggend is trouwens dat men nu gidsen zoekt die zich interesseren voor de molen. Het doel zou immers zijn om, als alles goed gaat, de molen te openen voor het publiek, ook voor kinderen. Vroeger werd aan de bezoekers de werking van de molen uitgelegd, die bij hun vertrek een zakje bloem meekregen.
Het project stelt zich als doel om de site terug leven in te blazen en om het molenaarsambacht te doen ontdekken.

Zie: http://www.lavoixdunord.fr/128823/article/2017-03-07/ils-ont-fait-tourner-les-ailes-du-moulin-de-boeschepe-endormi-depuis-2010.

P.S. Elke molen verdient absoluut een bezoek als ambachtelijk monument. Helemaal aanschouwelijk wordt het inderdaad wanneer de molen in werking is. Uit wat voorafgaat blijkt nu dat de molenaar zelf ook al een bezoek waard zou zijn: het doet mij, als gewezen vrijwillige molenaar, toch angstwekkend vreemd aan.

Heemkunde ma nov 06, 2017 9:39 pm

Deze maandag 6 november is het de feestdag van Sint Winok, in Frans-Vlaanderen de patroon van de molenaars.
Sint Bertijn abt in Sithiu (het latere Sint-Omaars) stuurde zijn monnik Winok naar Wormhout om er, bij de Morinen, een abdij te stichten. Hij werd er abt en zorgde ervoor dat zijn stichting het missioneringscentrum werd van de hele streek.
Waarom hij patroon van de molenaars is geworden, is wel bekend. Voor wie het (nog?) niet zou weten, geef ik hier alvast een tip: ga naar Sint-Winoksbergen. In een zijkapel van de Sint-Maartenskerk is daar een prachtig beeld van Sint Winok te zien, vervaardigd door Maurice Ringot (1880-1951). Onder de rechterarm van de heilige zien we een handmolen, allusie op zijn molenmirakel. Naast het beeld ligt een tekst die o.a. heel de legende weergeeft.

De molens van Frans-Vlaanderen - Pagina 4 Winok_10

De molens van Frans-Vlaanderen - Pagina 4 Winok_10

We kennen allen de prachtige Deschodtmolen, met zijn stemmig en deskundig gerestaureerd erf. Bij mijn jongste bezoek heb ik opgemerkt dat de fruitbomen die er werden geplant intussen flink zijn opgeschoten. Een molen, voor een deel omgeven door een boomgaard is schilderachtig, maar is eigenlijk onverantwoord. Elke hindernis rond een molen is er een teveel, want veroorzaakt steedse nadelige onregelmatigheden en turbulenties bij het draaien van de wieken.
Maar, is het nieuws exact? Ik meen te hebben vernomen dat de molen die thans niet meer draaivaardig is, dat ook in de toekomst zou blijven...
En dan maar bedenken dat voor de bezoekers van de site een parking werd aangelegd, althans volgens een artikel in La Voix du Nord van vandaag.

Gesponsorde inhoud

De molens van Frans-Vlaanderen