Het Nederlands in ons onderwijs systeem

"In het Rijselse (Rijsel zelf, Halewijn/Halluin en Lannoo/Lannoy) was de vraag naar cursussen Nederlands in 2006 weer bijzonder hoog. Inschrijvingen voor het Rijselse bedragen voor het cursusjaar 2006-2007 32 % van het totale aantal inschrijvingen. In de Franse Westhoek (arrondissementen Hazebroek-Duinkerke) bleef het aantal leerders stabiel of daalde het zelfs voor enkele cursussen.

Volgens enkele docenten heeft dat te maken met de barnumreclame die gemaakt wordt voor cursussen Vlaams in de Franse Westhoek door ANVT/I.L.R.F. (Akademie voor Nuuze Vlaamsche Tale) en er wordt opgemerkt dat leerders Vlaams niet altijd ingelicht worden over het feit dat een cursus Vlaams niet hetzelfde is als een cursus Nederlands. Leerders kennen doorgaans ook het onderscheid niet tussen Vlaams en Nederlands en door die begripsverwaring denken ze dus dat ze een cursus Nederlands zullen krijgen als ze zich inschrijven voor een cursus Vlaams.

Het KFV heeft altijd aandacht gehad voor het Vlaams in Noord-Frankrijk en heeft zelfs cursus Vlaams financieel gesteund in het verleden maar heeft in 1947 bewust gekozen voor het Standaardtaal Nederlands. Een gezamenlijke publicatie van ANVT en KFV i.v.m. het onderscheid Nederlands en Vlaams zou bijzonder zinvol zijn, en met de voorzitter van ANVT, werden daarover al contacten gelegd door Dirk Verbeke."

Bedankt Kameraad voor je bericht, maar het gaat niet over een "strijd". Ik strijd en haat niemand. Misschien is het een rest van mijn katholieke opvoeding. Bijna iedereen is trouwens min of meer katholiek en/of milieubeschermer in de Frans-Vlaamse kringen... Die zijn typische kenmerken van de Franse 'regionalisten'...

Depuis quelques années l'enseignement du néerlandais dans le second degré est en plein développement dans le Nord de la France. C'est ainsi que quelque 2500 élèves y apprennent le néerlandais dans plus de 45 collèges et lycées. On compte également 4000 élèves de primaire à qui on enseigne le Néerlandais le long de la frontière belge entre Bray-Dunes et Tourcoing.


Le néerlandais : langue d'intérêt régional

Le néerlandais est la langue officielle de nos voisins, soit quelque 22 millions d'Européens (16 millions de Néerlandais et 6 millions de Flamands en Belgique). Cette proximité facilite l'apprentissage du néerlandais : il suffit en effet de parcourir quelques kilomètrtes pour nouer des liens dans tous les domaines de la vie avec ces voisins européens et mieux appréhender leur culture.

Les pays néerlandophones sont de loin les premiers partenaires économiques de la région Nord-Pas-de Calais. La Flandre en Belgique est une région dynamique qui offre des opportunités transfrontalières aux jeunes générations (industrie, commerce, soins). En outre, plus de 200 entreprises flamandes et néerlandaises sont implantées dans le Nord de la France. Les échanges industriels, commerciaux et culturels avec nos voisins néerlandophones connaissent depuis quelques années un développement important qui se traduit par une progression sensible de la demande de formation en néerlandais. Les compétences dans cette langue sont en effet particulièrement appréciées et recherchées par les acteurs économiques de la région (chaînes de supermarchés, grandes sociétés de transport, entreprises industrielles et commerciales, tourisme, hôtellerie et restauration, etc... Ce n'est pas un hasard si le CESR (conseil économique et social régional) préconise dans sa charte régionale d'aménagement du territoire (horizon 2020) la généralisation de l'enseignement du néerlandais dans la région Nord Pas de calais, parallèlement à la langue de communication mondiale également voisine, comme l'un des éléments essentiels au renforcement de l'attractivité et du dynamisme de la région.

Fin juin, les correspondants néerlandais des élèves de l'école du village se trouvaient à Ledringhem. En fait, ils leur rendaient la pareille, car le 18 septembre, ce sont eux qui accueillaient les Français, dans l'école De Kleine Beer à Berlicum.



C'était en septembre
Après un accueil très chaleureux et quelques jeux dans la cour avec leurs homologues néerlandais, les élèves avaient visité l'école. A l'heure du déjeuner ils ont goûté un repas typiquement néerlandais, histoire de prendre des forces pour participer à deux ateliers l'après-midi : l'un de musique avec des percussions et de la salsa, et l'autre de pétanque.

Dans le cadre de cette ouverture européenne, le 5 juin, les enfants s'étaient rendus à Mauritshui et ont visité le musée de La Haye où ils ont découvert les oeuvres des plus grands peintres néerlandais : Vermeer, Rembrandt, Van Dyck,... Cette visite était en rapport avec un projet arts visuels mené dans les deux classes en liaison avec les cours de néerlandais sous l'impulsion de Monique Winckel, professeur de néerlandais. Ce projet a permis aux élèves d'apprendre à connaître quelques peintres néerlandais, français,... et Johannes Vermeer qu'ils ont particulièrement étudié à travers "La jeune fille à la perle" (Les enfants sont capables d'ailleurs de le dire en néerlandais : "De Meisje met de parel")... Après un pique-nique sur la place de Delft, ville natale de Vermeer et ville de la faïence très renommée, la journée s'était poursuivie par la visite du VermeerCentrum à Delft (musée sur l'oeuvre et la vie de Vermeer) avant untemps libre pour l'achat de souvenirs.

A Ledringhem, en juin
Le 25 juin, c'était au tour des correspondants de venir à Ledringhem. Ils sont arrivés vers 11h30, accompagnés de leurs enseignants et du directeur de l'école Con Smit. Les enfants étaient très heureux de se retrouver, et, après quelques jeux en commun, ils ont pu déguster ensemble, dans la salle du foyer rural, un repas préparé par les parents d'élèves, en présence de Christian Delassus, maire.

Après le repas et un temps de détente, les enfants ont participé à des ateliers sportifs qui se déroulaient sur le city stade, une autre manière de développer leurs connaissances dans la langue du pays. C'est ainsi que se sont retrouvés pour une journée qui a passé trop vite à leur goût, les 30 enfants néerlandais et les 39 enfants français concernés par l'échange. Patience, rendez-vous est pris pour le 17 septembre

Is er ergens een affiche of een brochure die het Nederlands promoot ?

Een affiche als deze van de ANVT : "Vlaemsch leeren om beeter Vlaenderen te kennen".


Kan iemand op Internet zoeken ? Ik bedoel een reclame voor het onderwijs van het AN (voor anderstaligen in het algemeen of voor Franstaligen in het bijzonder).

Colloquium Nederlands in de grensgebieden (in 2002)

"De belangrijkste algemene conclusie van het colloquium is dat het Nederlands in de grensgebieden doorgaans een slecht imago heeft. (...) Nederlands wordt vaak beschouwd als een minder bruikbare, regionale taal (sic). De media dragen daaraan bij. Een voorbeeld hiervan is de televisieserie ‘Vu de Flandre’ op de RTBF. Wat dat betreft kan het Nederlands de competitie met het Engels en Frans (in de Duitse deelstaten) niet doorstaan. Er is ook nauwelijks voorlichting over de perspectieven die kennis van het Nederlands biedt op werk, studie en culturele ontplooiing.

Televisie uit Nederland en Vlaanderen is in de grensgebieden niet via de kabel te ontvangen. Als Frankrijk en Duitsland in hun beleid het belang van taalonderwijs gaan benadrukken, kan dat de positie van het Engels nog meer versterken ten koste van het Nederlands. De houding ‘áls we dan een vreemde taal moeten leren, dan natuurlijk Engels’ begint al in het primair onderwijs. Tenzij de eerste vreemde taal niet Engels mag zijn, zoals in Frankrijk wordt overwogen.

De eerste aanbeveling met betrekking tot deze conclusie is dat meer reclame moet worden gemaakt voor het Nederlands. Er is behoefte aan algemeen voorlichtingsmateriaal over de mogelijkheden die het Nederlands biedt, zoals folders, video’s en internetsites. Daarnaast moet er per regio specifiek voorlichtingsmateriaal komen om verschillende doelgroepen te overtuigen. Het gaat er namelijk niet alleen om scholieren en volwassen te stimuleren om Nederlands te kiezen, ook schoolhoofden en ouders moeten meer doordrongen zijn van de voordelen van het Nederlands."

Commentaren ?
Heeft iemand voorbeelden van reclames voor het Nederlands in Noord-Frankrijk ?

Meer lezen

"In de Academie van Lille* leren dit schooljaar zo’n 7300 leerlingen Nederlands. Het aantal leerlingen, dat Nederlands kiest, is bovendien sinds tien jaar erg gestegen. Het Nederlands, dat vooral in Noord-Frankrijk langs de Belgische grens, wordt gestudeerd, wordt in 75 basisscholen, 16 colleges, 13 lycea en 2 universiteiten (de universiteit Charles de Gaulle – Lille III en de universiteit van Artois in Arras) aangeboden."

ARMENTIERES/LILLE - Het Nederlands is in opmars in het noorden van Frankrijk. Tien jaar geleden werd nog amper les in onze taal gegeven, inmiddels ziet zelfs de Kamer van Koophandel er heil in.

Wat doe je als Nederlandstalige schrijfster om te weten of een publiek van Franstalige scholieren je kan volgen? Joke van Leeuwen stelt ze een zonderlinge vraag.

'Heb jij een olifant in je tuin?', vraagt ze aan negentig leerlingen. Er ontstaat grote hilariteit in de groep, bij sommige kinderen wel pas nadat hen de Franse vertaling is ingefluisterd. De tweede vraag, 'Heb jij een schaap in de keuken?', blijkt al moeilijker.

Afgelopen week bezocht Van Leeuwen tien Noord-Franse scholen, in onder meer Duinkerken, Lille en Tourcoing. Ze geeft er les aan 650 leerlingen van het middelbaar en technisch onderwijs, die Nederlands hebben gekozen in hun vakkenpakket. In het Lycée Paul-Hazard in Armentières, op een steenworp van het Franse Lille en van de Belgische grens, heeft de schrijfster het niet gemakkelijk: sommige leerlingen leren de taal pas sinds dit schooljaar.

De leerlingen verbazen zich als Van Leeuwen vertelt dat Franse woorden als lui, long, vin, vent, plein en vol ook in het Nederlands bestaan - zij het met een andere betekenis.

In de twee noordelijke departementen in de westhoek, Pas de Calais (hoofdstad Arras) en Nord (hoofdstad Lille), krijgen zo'n vierduizend basisschoolleerlingen en 2500 leerlingen op middelbare en technische scholen Nederlands. Dat lijkt weinig, maar ruim tien jaar geleden bestond het vak helemaal niet.

'We promoten actief Nederlands als tweede vreemde taal', zegt Frank Allacker, leraar op het Lycée St-Jude in Armentières. Allacker is tevens ondervoorzitter van Apnes, een vereniging van docenten Nederlands in Noord-Frankrijk. 'Natuurlijk, na Frans leer je op school eerst Engels. Maar waarom zou je kiezen voor Spaans als tweede taal? Spanje ligt hier duizend kilometer vandaan, naar Engeland moet je met de boot. Ieper ligt op fietsafstand. Nederlands is de taal om met je buren te spreken.'

Vooral de ouders zijn gevoelig voor de economische argumenten. Over de grens in België zijn meer banen te vinden dan in deze Franse regio. Er werken zo'n 25 duizend Fransen in Vlaanderen. 'Het is een handicap dat die grensarbeiders nauwelijks een woord Nederlands spreken', aldus Allacker.

In Wallonië heeft menigeen een flinke afkeer van het Nederlands. Maar dat emotionele argument speelt niet in de Noord-Franse grensstreek met Vlaanderen. Sterker nog: Lille, of Rijsel, koestert zijn imago van zuidelijkste stad van Vlaanderen. In de Franse Westhoek kun je de Vlaamse leeuw zien wapperen. Niet als politiek symbool, maar als embleem voor toerisme.

Door zich te associëren met het economisch sterke Vlaanderen, probeert de regio Nord Pas de Calais zich ook te profileren tegenover het dominante Parijs. En zo wordt geprobeerd het negatieve beeld weg te poetsen dat 'Nord' oproept: hoge werkloosheid en gesloten fabrieken.

Gepensioneerd industrieel Bruno Bonduelle, voorzitter van de Kamer van Koophandel van Lille en bekend van de conserven, ijvert al jaren voor een nauwere band over de grenzen. Wat hem betreft wordt de regio omgedoopt in 'Pays-Bas du Sud', de Zuidelijke Nederlanden. Dat het tot verwarring kan leiden vindt hij geen bezwaar. Integendeel.

Bonduelle droomt met menig politicus al jaren van een grensoverschrijdende Europese metropool, met daarin onder meer het Belgische Doornik, Moeskroen en Kortrijk. De taal is een belemmering, gaf Bruno Bonduelle toe in het blad Ondernemers in West-Vlaanderen. 'Vroeger werd de zondagse mis in Noord-Frankrijk soms in het Nederlands voorgedragen. Duinkerken was een tweetalige stad. Maar nu is dat weg. Via taallessen moet het toch mogelijk zijn dat wij pakweg 250 Nederlandstalige woorden leren, en een aantal basiselementen om zinnen te vormen.'

Omgekeerd bestaat er in België ook interesse voor de Nederlandstalige wortels van de zuiderburen. De Nederlands-Vlaamse Stichting Ons Erfdeel geeft al sinds 1976 het jaarboek 'De Franse Nederlanden' uit en is mede-organisator van de tournee van Joke van Leeuwen.

Maar leeft het plan van een internationale metropool, of de naamsverandering van de regio Nord Pas de Calais bij haar inwoners? 'Ik weet zeker dat mensen Pays-Bas du Sud zullen verkiezen boven het koude Nord, zegt Frank Allacker. 'Zolang de regio maar niet 'Lille' gaat heten. Dat zullen ze in Duinkerken nooit accepteren.'

De scholieren op de Nederlandse les maken zich niet druk om die discussies. Sommige jongens kiezen de taal gewoon omdat ze in de disco van Ieper graag de leuke meisjes versieren.

Le lundi 14 décembre 2009, des étudiants néerlandais ont poussé les portes du collège et lycée Notre-Dame des Dunes à Dunkerque.

Les étudiants LV2 et LV3 de Première avaient préparé quelques sketches, ceux de Seconde et de Troisième une visite dans Dunkerque. Des élèves du club de néerlandais Welkom du niveau cinquième ont également participé à cette rencontre qui fut enrichissante. Chacun, selon son niveau, a vraiment fait preuve d'une bonne participation orale. Les étudiants néerlandais et leurs professeurs ont apprécié cet accueil chaleureux.

En mai 2010, une trentaine d'élèves néerlandophones de Mme Lefebvre se rendra aux Pays-Bas pour une durée de trois jours. Ils pourront ainsi découvrir le collège Willem de Zwijger à Papendrecht.
Dans la région, quelques établissements scolaires proposent l'enseignement du néerlandais en LV2 à partir de la quatrième et en LV2 - LV3 à partir de la Seconde.

L'apprentissage de cette langue vous intéresse ? Venez à nos prochaines portes ouvertes : le samedi 16 janvier pour le collège et le samedi 27 février pour le lycée.