de Vlaamse toponymie

Eerste bord ' t Pithof te Arneke.
Tweede bord Butterstraete te Sint-Janskappel

Wat zou deze straatnaam betekenen ?

“Pipestraque” vinden we als straatnaam terug op een kadasterkaart van 1823 van de gemeente Helfaut (Helveld). Ook nu nog is er in Helfaut een Rue du Pipestraque.
Het woord ‘Pipestraque’ vinden we niet terug in Gallica. Ook in het Centre National de Ressources Textuelles et Lexicales vinden we ‘pipestraque’ noch ‘straque’ terug.

Spontaan dachten we bij het lezen van ‘Pipestraque’ aan het woord “pijpestraatje”. Met de uitgang ‘ke’ als verkleinwoord (denk aan ‘mannetje’ en ‘manneke’). Een uitgang ‘ke’ werd in de streek van Sint-Omaars courant vervormd tot ‘que’ (denk aan de deelgemeente van Helfaut ‘Billeke’ die ‘Bilques’ werd). We moeten opletten voor ‘volksetymologie. Daarom houden we het als hypothese.

Maar er zijn toch enkele opmerkelijke zaken die de eventuele aanwezigheid van een ‘Pijpestraatje” zeer aannemelijk maken:
In het begin van de achttiende eeuw is men in de oven van het algemeen hospitaal van Sint-Omaars beginnen pijpen maken. Vermits ze gemaakt werden door de ‘pensionnaires’ van het hospitaal konden ze concurreren tegen de pijpenfabrikanten van Desvres (Deverne) en Mons en de Ardennen. De zaak werd evenwel gesloten in 1794. Ondertussen waren er in Sint-Omaars twee andere beroemde pijpenfabrikanten aanwezig: deze van Fiolet en deze van Duméril.
Zie:
http://www.patrimoines-saint-omer.fr/Les-ressources/Les-ressources-en-ligne-des-musees/L-oeuvre-du-mois/Deux-pipes-figurant-des-personnages-sur-une-bicyclette
http://www.pipemuseum.nl/index.php?hm=3&sm=2&th=4&accact=7&item=98
http://www.pipemuseum.nl/index.php?hm=3&sm=2&th=4&accact=7&item=99
http://www.lavoixdunord.fr/region/musee-sandelin-a-saint-omer-la-collection-de-pipes-ia37b0n3002391
In de streek van Sint-Omaars waren er honderden mensen die hun inkomen verdienden met de productie van pijpen. Voor de productie van pijpen heeft men ‘Terre à pipe’ nodig.

Nog een bijzondere straatnaam :
Wie weet de betekenis ?

Dit is een straatje in Vleteren.
Een klapper is een klaproos. Ik vermoed dat 'sat' komt van 'zaad', met name de slaapbol.

Ze massacreren ook het Frans.
Het moest natuurlijk zijn 'Queue Cleene Morbeque staart'.

Herbelles werd in 993 vermeld als "Hardbere", van het Germaanse 'hardu' (hard, moeilijk) en 'barwa' (bosje).
Inghem werd in 1119 vermeld als "Aingehem", zijnde de woonplaats van de lieden van Aio.

Zou het niet respectvoller zijn om deze twee duizend jaar oude toponiemen gewoon na elkaar te zetten bij een fusie: 'Herbelles-Inghem' in plaats van die te verwerken tot een nieuw woord 'Bellinghem' dat oud klinkt maar zijn betekenis verloren is. Het gaat hier niet om 'bello' en 'heim' of 'ingaheim' (de woning van Bello/nakomelingen van Bello).

Natuurlijk verliezen ze dan de kans om te verzusteren met Bellingen in het Payottenland  

Bij fusies grijpt men soms ook terug naar een andere toponiem dat banden heeft met de twee gemeenten, een kasteel of een heerlijkheid.... Buiten twee valleien, de Vallée Barbier en de Vallée des Moines, is er precies niet zoveel te vinden...

Hopelijk slaat de ziekte niet over naar Frans-Vlaanderen: Kwaadwilder  Ochtepeene  Krochtesoks  Zegersbeke  Drinkamberge ......

Een toch wel eigenaardige naam :

Wat de betekenis ervan is, weet ik niet.
Alleen heb ik kennis van een Noord-Ossenaarstraat te Alveringem (West-Vlaanderen)...

Pachtovereenkomst (Sint-Omaars, 11 april 1705)
Betreft: "zekere" korenwindmolen gelegen te Sint-Maartens-Aard (Saint-Martin-au-Laërt).
Eigenares: Jacqueline Isabelle Robins.
Pachters: Jean Baptiste Vielliart, meester-molenaar, en zijn echtgenote Jeanne Baude.
De pachters zullen de bakzakken van hun klanten in Vlaanderen mogen afzetten bij de eigenares die zich verplicht ze te doen voeren en verschepen naar Louestelle en Waten, zonder kosten ten laste van de pachters.

Weet iemand welke huidige gemeente bedoeld wordt met Louestelle?

We zien het blazoen van 'Boeschepe'.

Google Earth geeft aan dat er in Boeschepe een rue du Pudefort bestaat, alsook een rue de Pudefort Impasse 620. Wat dat laatste betekent, ontgaat me volledig!
Voortgaande op mijn intuïtie (eigenlijk af te raden!) vraag ik me af of er geen verband zou bestaan tussen die -fort van Pudefort, als achtervoegsel gelijkaardig aan wat we aantreffen in Hardifort?? Maar wat zou dan die Pude- kunnen betekenen?
Die Kouckestraat zou een grafie kunnen zijn van Coeke, Koeke, enz. (de Vlaamse -oe- kan onder invloed van het Frans weergegeven zijn als -ou- ?). In dat geval kunnen we te doen hebben met een in de streken van Kortrijk en Menen zeer verspreide familie (zie: F DEBRABANDERE, Woordenboek van de Familienamen in België en Noord-Frankrijk, A-K, p.794, familie ook regelmatig vermeld in diverse nummers van het genealogisch tijdschrift De Vlaamse Stam).
Meer specifiek voor Frans-Vlaanderen trof ik een Alexander Coucke aan als getuige onderaan een akte verleden voor Mter M. Elleboode, Kassel, 10 maart 1743. Het betreft een huurcontract tussen Joannes Vermeulen, molenaar, Hardifor, die als eigenaar, zijn Stedemeulen met woonst, die Franciscus De Jonge in gebruik had, verpacht aan Jacobus Laccaes, Kassel. Die A. Coucke was als enige in staat om onderaan het contract eigenhandig een handtekening te plaatsen.

Heemkunde schreef:Voortgaande op mijn intuïtie (eigenlijk af te raden!) vraag ik me af of er geen verband zou bestaan tussen die -fort van Pudefort, als achtervoegsel gelijkaardig aan wat we aantreffen in Hardifort?? Maar wat zou dan die Pude- kunnen betekenen?

Maar "Hardifort" is een verfransing van Hardevoorde, nee?

Waar heb ik deze foto's genomen?

Wat betekenen die straatnamen? (Bogaert, Brandevert, Zutpre, Coutre)

Indrukwekkend...alle verkozenen waren aanwezig: de burgemeester van Belle, de twee Conseillers Généraux (uit Meteren en Steenvoorde), volksvertegenwoordiger Allossery (Flandre Intérieure) en...Jean-Pierre Decool, volksvertegenwoordiger van Flandre Maritime. Decool (rechts) is regelmatig uitgenodigd in Flandre Intérieure omdat de verkozenen allemaal van rechts zijn, behalve JP Allossery (PS)...

de ANVT schreef:16/10/2016

Bailleul... en nuu Belle !

Mee de Keure "Ja om 't Vlamsch" de stei van Belle had beschikt van de naeme van de stei in Vlamsch te schryven by 't Fransch op de paneels die op 't ingaen van de stei staen. 'T is nuu edaen !

Veele volk en veele suukses voor de inauguuraesje mee 2 depuuteis (JP Allossery en JP Decool), de onderpresidente voor de kuulteure van den Departement (B. Descamps-Plovier), eën konselheer van den Departement (JM Gosset), een konselvrouwe van de Streeke (B. Crepel), de burgemeësters van Niepkerke (R. Lemaire) en van Sint-Janskappel (C. Storet) en oek den burgemeëster van Heuvelland, by de Belgyken (M. Lewyllie). Veele Bellenaers en leerlingen van de Vlamsche lessen van Claude Belpalme. Me zyn preus van Belle en van zyn burgemeëster Marc Deneuche die preus zyn van de Vlamsche Taele !

meer foto's op deze Facebookpagina: https://www.facebook.com/signaletiquebilingue/?fref=ts

Ik kan er in ieder geval een plaatsen: Bogaert of ook wel bogaard gespeld is afgeleid van boomgaard. Bogaard is in ieder geval in Nederland een veel gebruikt term voor boomgaard. Hoe de situatie in (Frans)-Vlaanderen is wat betreft het gebruik van dit woord mij onbekend. Met vriendelijke groeten, Leonard