de Vlaamse toponymie

Betreffende de wijk Cruysbellaert, er was juist een artikel onlangs in la voix du nord (nog een toekomstig commencieel centrum in het Duinkerks, in een wijk met een Vlaamse naam):

la voix du nord van Duinkerke schreef:maandag 28 juli 2014

Duinkerke: in het Kruysbellaert, in Klein-Sinten,
werken om een commercieel centrum te openen



http://www.lavoixdunord.fr/region/dunkerque-au-kruysbellaert-a-petite-synthe-des-travaux-ia17b47588n2296796

Een hamel is een gesneden, een gecastreerde ram (=mannelijk schaap). (Er zijn etymologen die beweren dat dit woord dezelfde basis heeft als het woord hamer dat aanvankelijk een snijwerktuig was en pas later een klopwerktuig).

De gesneden ram, die rustiger was en beter te hanteren in de veehouderij, kreeg een bel om de hals en liep vooraan in de kudde. Het was een belhamel.
De belhamel is dus de leider die, met een bel om de nek, de kudde voorgaat. In analogie is dit dus ook de leider van een oproer en tenslotte ook een baldadige jongen die als haantje de voorste optreedt bij straatschenderijen en dergelijke.

Terug naar onze ram. De belhamel werd ook de bellaert genoemd.

Volgens de legende heeft dergelijke bellaert in Klein-Sinten ooit een reliek van het Kruis van Kristus 'ontdekt'. We hebben een versie gelezen volgens dewelke het schaap in de grond krabde met zijn poot waardoor de reliek van het Kruis zichtbaar werd en er terstond water uit de grond opwelde. In een andere versie heeft men de reliek in een waterput gevonden en wordt er niet direct over het schaap gesproken. Deze versie geeft eigenlijk geen verklaring voor 'bellaert' in het woord 'Kruisbellaert'. Hoe dan ook. Het water zou koortswerend geweest zijn en oogkwalen genezen hebben. Kwade tongen zeggen dat de medicinale effecten kwamen van de stinkende gouwe die daar welig tierde. De plaats groeide uit tot een bedevaartsoord. Er werden pelgrimstekens gemaakt met een kruis en belletjes, wat wel een mooie omzetting is van de huidige naam, maar op zich geen verklaring geeft voor de combinatie van die twee.

Tot op heden staat er een kruisbeeld op die plaats evenals een kapel die in slechte staat is en restauratie behoeft. In september wordt er nog elk jaar een novene gehouden.

Wie meer wil lezen over dit onderwerp:
http://www.lavoixdunord.fr/Locales/Dunkerque/actualite/Secteur_Dunkerque/2011/09/01/article_un-forum-sur-le-kruysbellaert-patrimoine.shtml
https://www.ville-grande-synthe.fr/ecoquartier/wp-content/uploads//2013/02/Histoire-de-Grande-Synthe.pdf
http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/belhamel

la voix du nord van Hazebrouck schreef:30 juli 2014

Belle: het bedrijf Bulle heeft de Verte Rue
gekozen om zich te vestigen en aan te werven

http://www.lavoixdunord.fr/region/bailleul-l-entreprise-bulle-de-linge-a-choisi-la-ia18b47634n2299687

NB: La Verte Rue... Niet nodig perfect Vlaamstalig te zijn om te verstaan dat het over de Groene Straete gaat... Die vertaling met het orde van de woorden zoals in het Vlaams heeft een zekere charme... Het zou toch nog beter geweest zijn niet te vertalen.

Betreffende 'welkom' in vierde positie...na het Duits, het is een beetje onhandig... wij zijn in Belle, net op de grens...

herlezing: Polder

We vinden Lotesse (Louches) op de noorderhelling van de Sint-Lodewijksberg die in Gimmeke staat (zie de artikelen op dit forum over de Sint-Lodewijkskapel: https://fvlinhetnederlands.actieforum.com/t702p45-erfgoed-van-vlaams-artesie-en-van-de-streek-van-calais#12259

Lotesse ligt in Vlaams Artesië op een twintigtal kilometer ten noordwesten van Sint-Omaars.
In 857 heette de plaats Loclesse, in 1064 Lotersa en in 1119 Lotersa. Ooit waren er twee kastelen:Kerseka (in 1127, later Cresecques - Niet ver van de kerk is er nu nog en Chemin de Crézecques) en Steenbeke (in 1084 Steinbecca, later Estiembecque en nu is er nog een Chemin du Moulin de Stiembeck.) In 208 zou er in het plaatsje een Romeins kamp geweest zijn, ingericht door keizer Septimius-Severus.

De Lostrat is een deel van de D948 van Sint-Omaars naar Aarde en verder naar de kust. Lostrat komt vermoedelijk van Loostraat. Loo is een (open plek in het) bos.

Wolphus is een wijk in Zwaveke (Zouafques) tussen Lotesse en Sint-Omaars. Wolphus was een van de belangrijkere heerlijkheden uit de streek.
De 'hus' van Wolphus verwijst wellicht naar 'huis'. Mogelijks verwijst 'Wolp' naar 'wolf'. Er zijn ook teksten uit de streek waarin van een 'Wulfhus' gesproken wordt. Is dat hetzelfde? ('wulf' kan ook naar 'gewelf' verwijzen)….   Er was ook een 'Wintehus' (vermoedelijk Windhuis vermits er 'Ventu' naast staat…) In Elembon (Alembon) vinden we nu nog de Rue des Ventus.
Zwaveke heette in 1115 Suavekes, in 1164 Suaveca, in 1193 Suaveka. Met de Franse annexatie heeft men gewoon de klanken op zijn Frans genoteerd….. Zouafques...

Bissezeele schreef:Waar is het? Wat betekent het?

De Bassemstraete ligt in de buurt van het Blauw Huis in Sperleke (Eperlecques).
Op een kadasterkaart van 1882 schreef men Le Batsemstraete. Ik waag me niet aan een etymologische verklaring. Misschien heeft iemand anders een idee.

In Segerke (Serques) ?

In zijn uitgebreid artikel Origines de la Population de la Flandre Maritime in het Bulletin de l'Union Faulconnier van 1933 (T30) schrijft Honoré Claerebout wat we wellicht allen vermoeden. Zudrove komt van Zuderhove (Zuiderhove), zoals er ook een Westerhove is in Rebergues, een Osthove in Surques en in Bazinghen. Hove dient gezien als het Latijnse curtis en het Franse court.
http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k5742189h/f230.image

Heel veel is er evenwel niet te vinden over Zudrove in Segerke.

We vernemen dat Jehan Richebé heer was van Outrebois en van Zudrove. Hij was licentiaat in de rechten. Hij was 'avocat en parlement' wat betekent dat hij de titel had van advocaat, maar het beroep niet uitoefende. Hij huwde in een eerste huwelijk op 23 juni 1595 met Marie Denis, dochter van André, schepen in Arras. Ze stierf op 4 juni 1626 en werd begraven in het koor van de Sint-Janskerk in Sint-Omaars, dicht bij het O.L.Vrouwaltaar. Jehan Richebé hertrouwde nog hetzelfde jaar met Jenne Laurin, dochter van Jean, Jonker, en van Marie de Saint-Vaast. Ze stierf op 5 september 1656 en werd begraven naast de vorige. Een en ander zegt wel iets over de maatschappelijke positie die de heer van Zudrove innam.
http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k5613846d/f125.image

In het werk Histoire du Bailliage de Saint-Omer 1193 à 1790 van de hand van M. Pagart d'Hermansart kunnen we bij de bespreking van de rechtspraak over de lenen lezen dat Jean de Hézuaire, ridder, eerste herout van Wapenen van het Gulden vlies instond voor de 'justice foncière et vicomtière' voor het leen en de heerlijkheid Zudrove. Hij was dus een eigenaar van een leen en had middelmatige en lagere justitiële rechten binnen dat leen. (wie meer wil lezen over die fief vicomtier: http://fr.wikipedia.org/wiki/Fief_vicomtier ) We hebben geen precieze datum.
http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k208479n/f45.image

In het register van de lenen in de biblioteek van Sint-Omaars wordt wel in 1631 gesproken over Le fief et seigneurie de Zudroive.
Cassini (18de eeuw) vermeldt dan weer Judrove.
En om het opzoeken helemaal gemakkelijk te maken zouden de kaarten van de Generale Staf spreken over Qudrove.
http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k5421372b/f122.image

Een Diets straatnaambord ?
Waar ?

Er bestaat nu nog een stukje van de Rue Soustraten in Zuidkerke (Zutkerque). Zuidkerke vormt samen met Noordkerke, Pollinkhove en Ouderwijk het Land van Bredenaarde. Er zou ooit een parochie Bredenaarde geweest zijn die deze vier plaatsen omvatte.

Rue Soustraten, soms ook Soustraeten, maar wel steeds men een 'n' op het einde.
De Rue Soustraten liep vroeger (kadasterkaarten van rond 1833) van Rekke aan de Hem tot Noordkerke, waar ze overgaat in de Rue droite. Opvallend is dat de weg vanaf Rekke vrijwel steeds rechtdoor loopt in Noordwestelijke richting naar Hofkerke (Offekerque) en verder naar de zee, in de buurt van Ooie.
We weten niet vanwaar de naam Soustraten komt. Sou is uiteraard een stuiver (Stuiverstraat ?).
Maar is het gek om te denken dat het van 'zout' komt, Zoutstraat? In Ooie is er nu nog een Rue des Salines aan de Watergang des Salines Blanquart.

Juist !
Op weg naar de Godelieve kapel in Londesvoorde, op de grens van Artesië en het Boonse, kwam ik in 
Zuidkerke de 'Rue Soustraten' tegen.
Volgens mijn informatie staat Soustraten voor Zuidstraat.

Een 'Rue de Metz' in Bollezeele...
Hoe komen de Franse ambtenaren er op ?

Op de consulaire kadasterkaarten spreekt men over 'Rue Meitestraete'.
Op de overzichtskaart van de Napoleontische kadasterkaarten van 1810 wordt 'Rue Meilestraete' vermeld, maar op de detailkaarten staat 'Chemin du Metz'.
Op de kadasterkaarten van 1852 is de vermelding steeds 'Chemin du Metz'.
Nu is het Rue de Metz.
Volgens Yserhouck zou de straat in kwestie ook soms Torrenstraete genoemd zijn, maar zou de actuele naam Rue de Metz eigenlijk een vervorming zijn van Metserstraete.
Zie :
http://yserhouck.free.fr/Textes/bollezeele.html
https://fvlinhetnederlands.actieforum.com/t753-de-vlaamse-toponymie#9482

Onze vriend Bissezeele had die bijzondere straatnaam ook al opgemerkt in 2012.

Het punt is, dat we in Frans Vlaanderen de meest curieuze vertalingen vinden...
Voor de Franse revolutie was de naam van de straat de 'Metserstraete', en nu dus de 'Rue de Metz'.
Dergelijke domme vertalingen zijn helaas niet uniek in Frans Vlaanderen.

Met dit kleine voorbeeld kunnen we aantonen dat door het uitroeien van de taal van een regio men probeert de cultuur en de ware geschiedenis te vervalsen en te wissen.

NB: de onderschrift van de foto is niet juist; wij zien de rue de l'église (de hoofdstraat tussen de Erkelsbrugge en de kerk) en niet de rue de Metz...

De actie voor 'Tweëtaelige wegwyzers en paneels' is al lang aan de gang...
Hierbij een foto van 31 jaar geleden :
Wie staat er op de foto ?

Twee verschillende schrijfwijzen van,... en wat is de betekenis van 'Kliete Koet' of van 'Kliete Koot'

cornelis schreef:Twee verschillende schrijfwijzen van,... en wat is de betekenis van 'Kliete Koet' of van 'Kliete Koot'

We hebben naast 'kliete koet' en 'kliete koot' ook nog de schrijfwijze 'kliete kot' gevonden. We zijn zo vrij te denken dat als het oorspronkelijke woord 'kot' geweest was, dat er nooit een versie 'koet' en 'koot' zou ontstaan zijn. We vermoeden (het is niet meer dan vermoeden!) dat koet, koot en kot komen van het woord 'goed' zoals in 'landgoed'. Recent was er in België nog een eerste minister die zei "alles kaat koet" (alles gaat goed). Kliete is het West-Vlaams woord voor klei. De impasse Kliete koot ligt aan de Eendenbeek (Haende Becque) in Winnezele (niet ver van de A25). Vroeger kwam het straatje eigenlijk uit op de Route du Drogland (Droogland) ten noordoosten van de A25 en was er geen verbinding met de andere straten aan de zuidkant zoals nu. Onze eerste hypothese is dus dat er op die plaats langs de beek een stuk zeer kleiachtige grond lag…
Een andere mogelijkheid is dat er daar land lag van de belangrijke familie Van de Clytte die op veel plaatsen eigendommen had in het huidig Frans-Vlaanderen en in het zuiden van het huidige West-Vlaanderen.
Zijn er andere hypothesen ?