Re: de Vlaamse toponymie

Polder za nov 22, 2014 12:19 am

Bijkomende informatie in verband met het toponiem Copernool.
In de Figaro van 1875 staan er uiteindelijk acht advertenties voor die verkoop van het Domein van Egmont. In vijf van de advertenties staat "les fermes de Notre-Dame-de-Wincq, du Copernol". In de drie andere staat "les fermes de Notre-Dame, de Wincq, de Copernal". Uiteindelijk vermoeden we dat het dus om drie boerderijen gaat. Niet ver van de huidige plaatsnaam 'ferme Notre-Dame' is er op het grondgebied van Sperleke een straat 'Rue du Winck, met een grote boerderij daarlangs. (Een wink is een rietgans…?).

Op een kadasterkaart van 1832 van Sperleke ontdekken we nog iets dat zou kunnen van belang zijn voor de toponomie Copernool.
Volg even mee. We vertrekken van het gehucht 'La Commune' in Baaiengem bij Sperleke (waarnaar de Rue Communal van Munk-Nieuwerleet loopt) in oostelijke richting, eerst langs de Chemin de Saint-Gilles Est en dan verder langs de weg evenwijdig aan de Sartebecque. Deze weg heette in 1832 'Rue des Sarts". Bij Bing blijft de weg 'Chemin de Saint-Gilles Est' heten en bij Google heeft hij geen naam.
De eerste zijstraat aan de rechterkant heette op de kadasterkaart van 1832 de Rabasstraete en bij Google 'Rue de Rabasstraete'. Bij Bing heet hij nog steeds 'Chemin de Saint-Gilles Est'.
De tweede zijstraat rechts heette in 1832 'La vieille rue'. Nu heet hij bij Bing en Google 'Route d'Audruicq'.
De plaats tussen de Sartebeke en de Rue des Sarts, net voor de Route d'Audruicq heette in 1832 "Les Copper" en de velden tussen de Rue de Rabasstraete en de Route d'Audruicq heetten 'Le Cuppervels'.
De hypothese kan minstens gesteld worden dat 'Les Copper' en 'Le Cuppervels' (wellicht Cupperveld) iets te maken hebben met 'Coperno(o)l'. We weten dat een 'nol' een zandheuvel of meer algemeen een hoogte is.

De huidige gemeente Muncq-Nieurlet schrijft op haar webstek "Du haut du lieu dit « le Copernol » vous pouvez apercevoir les côtes de Wimereux à Dunkerque ainsi que par temps clair les côtes anglaises et le va et vient des ferries sur le Channel."
Dat hadden de Duitsers tijdens de tweede wereldoorlog wellicht ook opgemerkt. Zoals in Cocove (Rekke op de Hem) en Monnecove (Baaiengem bij Sperleke) plaatsten ze ook op de Copernol in Munk-Nieuwerleet een Abschussrampe voor V1's.
http://www.fzg76.com/v1-site-du-bois-d-eperlecques.html
http://v1armedudesespoir.free.fr/sites_lourds/v1lourdrepere10htm.htm
http://v1armedudesespoir.free.fr/sites_lourds/mots_cles/v1sitelourddroite.htm
Het is opvallend dat we de schrijfwijze met dubbele 'oo' slechts terugvinden na WOII. We vragen ons af of dat geen 'souvenir' van de Duitsers is.

Nog een paar woorden over de naam Munk-Nieuwerleet.
In 1136 gaf de Diederik van den Elzas (Graaf van Vlaanderen, Zeeland en Artesië) een moerassig stuk grond in de buurt van het kasteel van Rihoult om er een retraitehuis ter ere van Maria op te richten. Deze schenking werd bevestigd en uitgebreid in 1176 door zijn zoon Filips van de Elzas. In feite werd er in 1140 een cisterciënzerabdij gesticht in Klaarmares (Met O.L.Vrouw als patrones - herinner u de 'Ferme Notre Dame' in Munk-Nieuwerleet).
Ondertussen had Koning Stefanus van Engeland, vanuit dezelfde inspiratie, aan monniken een stuk grond gegeven in de buurt van Rekke. Dat werd dus Munk-Nieuwerleet. Op het eerste zicht kan het vreemd klinken dat de koning van Engeland een stuk grond ter beschikking stelt in de buurt van Sint-Omaars. Het was wel zo dat Stefanus in Frankrijk geboren was als zoon van een Franse graaf en vooral dat zijn vrouw Mathilde van Boulogne erfdochter was van het graafschap Boulogne. Toen het Engels koningspaar inzag dat ze parallel aan het werken waren met het initiatief van de Graaf versoepelden ze de voorwaarden aan hun gift inzake verblijf van de monniken. Het resultaat was dat de cisterciënzermonniken in Klaarmares verbleven maar dat Munk-Nieuwerleet lange tijd eigendom bleef van de abdij van Klaarmares.

Bissezeele zo nov 23, 2014 8:48 pm

la voix du nord van Duinkerke schreef:zondag 23 november 2014

Looberghe: Vlaamse panelen
op handelszaken en woningen

Het Instituut van de Vlaamse regionale taal begon een signalisatiecampagne in het Vlaams via panelen op handelszaken of privéwoningen. Een twaalftal werden zaterdag ingehuldigd.

"Mijn vrouw en ik, het is een beetje een huwelijk van een leeuw van de Atlas en de leeuw van Vlaanderen." Voor Rachid Bourkia, die samen met zijn vrouw het café-rando "Au Lion de Flandres", een café voor passanten, openhoudt, was de stap om een bord in het Vlaams aan zijn zaak te hangen een vanzelfsprekendheid. "We hadden reeds de vlag, nu zullen we ook het bord hebben met de Vlaamse naam. "Den leeuw van Vlaenderen" kan men sedert zaterdag lezen op de buitenmuur van het gebouw.

Er werden reeds een twaalftal bordjes gemaakt. Sommigen werden ingehuldigd op zaterdag door de leden van het Instituut van de Vlaamse streektaal (ANVT). Er zijn zeven van deze panelen in Looberghe, een in Bollezeele, een in Esquelbecq en drie in Arneke. "Er bestaan toch al kleine gele bordjes in Frans-Vlaanderen. Waarom nog nieuwe borden maken?" vraagt men aan Jean-Paul Couché, voorzitter van het ANVT. Het probleem met deze gele borden is dat je nooit weet of ze in het Vlaams of in het Nederlands zijn, een mengsel van beide... Met onze borden, bent u verzekerd dat dit het Vlaams is dat de kinderen - tweehonderd tot op heden - leren op school. »

Het initiatief inzake signalisatie in het Vlaams staat in de statuten van het ANVT, dat tien jaar geleden werd opgericht, maar kwam vorig jaar in een stroomversnelling.

Binnenkort op de gemeentehuizen?

"We hadden veel verzoeken van particulieren en bedrijven, die niet noodzakelijk van Vlaamse afkomst zijn, maar die zich verbonden voelen met deze cultuur en deze taal, zegt Jean-Paul Couché, die een oproep heeft voor de politici. "wij hebben de medewerking van de burgemeesters nodig om de aanpak uit te breiden tot de openbare gebouwen." Antwoord van Arnaud Cooren, burgemeester van Looberghe: "Het idee is goed en we zullen het bestuderen met de gemeenteraad."

Ondertussen, in Looberghe, bijvoorbeeld, zijn de begunstigden van de eerste panelen (15 € per stuk) trots om te zeggen dat ze "Beenhouwer-baekenier" zijn voor de beenhouwer-spekslager of "Bakker-pasteibakker-winkelier" voor de bakker-kruidenier. Op de Sainte-Germaine School, tegenover, geen behoefte aan een woordenboek: we kunnen het "Sinte Germaines schoole" begrijpen ...

"De taal zichtbaar maken"

Vragen aan Jean-Paul Couché, voorzitter van de ANVT.

Waarom de noodzaak om een aantal huizen of bedrijven in het Vlaams aan te duiden?

"Hoewel het belangrijk is om een taal te horen, is het ook belangrijk om ze te zien. Men realiseert zich heel goed in Looberghe of Bollezeele dat men niet in het Catalonië is! De verdediging van deze cultuur gaat verder dan een oogopslag. We bevorderen de regionale identiteit, en daarmee de lokale handel en toerisme. We nemen deel aan de dynamiek van het grondgebied. »

Wat betekent het een Vlaming te zijn in Frankrijk?

"Het is vooral van zijn regio houden. Zelfs wanneer men hier nog niet sedert generaties woont. Het voorbeeld van Rachid (zie hierboven) is het best. We hebben waarden, geschiedenis, maar de mensen die de Vlaamse cultuur doen leven hebben zeer verschillende achtergronden. »

http://www.lavoixdunord.fr/region/looberghe-des-panneaux-en-flamand-sur-les-commerces-et-ia17b47605n2508566

herlezing: Polder

Bissezeele ma maa 02, 2015 10:28 pm

waar is het en wat betekent die plaatsnaam?

de Vlaamse toponymie - Pagina 4 15030204384414196113028688

Polder ma maa 02, 2015 11:32 pm

Bissezeele schreef:waar is het en wat betekent die plaatsnaam?

De bushalte de Korten Tap bevindt zich op het kruispunt van de Rue de Rexpoede en de Rue d'Hondschoote te Warrem.
Het valt op dat het gebied dat aangeduid wordt als "Korten Tap" steeds groter wordt naarmate men op oudere kaarten kijkt. Op de oudste Napoleontische kadasterkaarten is de Korten Tap het gebied boven de Haege Meulen, van aan de Route de la Maison Blanche tot aan de Rue de Rexpoede.

Het woordje "tap" heeft veel betekenissen en de locatie waarnaar de naam verwijst is vrij ruim. De naam "Korten Tap" kan bijvoorbeeld verwijzen naar een drankgelegenheid, maar ook naar de vorm van bepaalde akkers.... We durven geen etymologische verklaring geven.

cornelis do maa 05, 2015 8:32 pm

Waar en wat is de betekenis ?

de Vlaamse toponymie - Pagina 4 I6cytv

Polder do maa 05, 2015 10:03 pm

cornelis schreef:Waar en wat is de betekenis ?

Tot hiertoe heb ik het niet gevonden.
Mijn 'ellebogen' zeggen me dat de naam wellicht niets te maken heeft met 'Belgen', maar vermoedelijk wel met 'Blaasbalgen'....
Zou het kunnen ?

cornelis vr maa 06, 2015 5:46 am

De foto is gemaakt op het grondgebied van Rubroek.
'Blaasbalgen', zou kunnen...ik weet het niet.

Polder vr maa 06, 2015 8:15 am

Op de kadasterkaarten van Rubroek van 1833 wordt het gebied tussen de Boterstraat, de Populierenstraat, de Nagelstraat en de Lyndestraat (nu Route d'Arneke) aangeduid als 'Blaezebalgen'. Vanaf de Nagelstraat naar de hoek van de Boterstraat en de Populierenstraat liep er ook een 'Blaezebalgen Beck'. Op de kadasterkaarten van het Consulaat vinden we de naam niet terug. Daar zijn alle plaatsnamen trouwens nog meer verfranst dan in 1833.
De vraag naar de oorsprong van deze naam blijft. Een blaasbalg is een werktuig om wind te maken. Heeft het iets te maken met de bewerking van het koren? Of is het in overdrachtelijke betekenis een variant van 'windhoek' ???

cornelis vr maa 06, 2015 9:11 pm

In het boek toponymie : 'Les noms de lieux de la cite d'opale au moyen-age' deel II
lezen we bij Rubrouck (Rubroek) :
Blaezebalgen : Blaasbalg (mnl blaesbalch) = soufflet (blazen=souffler ; balg=peau; ventre; panse)

cornelis zo maa 22, 2015 12:31 pm

Waar ? en wat is de betekenis van 'la Baguernette' ?

Polder zo maa 22, 2015 1:51 pm

cornelis schreef:Waar ? en wat is de betekenis van 'la Baguernette' ?

Dit is een restaurant in Klaarmares.
Een baggernet is een voorwerp (ziet eruit als een stevig vlindernet) dat gebruikt werd voor het slagturven, de natte vervening. Met een net aan een stok kon men tot op drie meter diep turf scheppen en dan te drogen leggen op een legakker waar het gedroogd en aangestampt werd.

cornelis wo mei 20, 2015 7:13 pm

Waar ?

cornelis do jun 04, 2015 11:06 am

Een aanwijzing :
Canton Bergen

cornelis vr jun 26, 2015 9:00 pm

Antwoord :
In Kwaadieper

cornelis za aug 01, 2015 5:58 pm

Waar, en wat zou het kunnen betekenen ?

de Vlaamse toponymie - Pagina 4 13zzejt

Polder za aug 01, 2015 7:07 pm

De Zoelnaey kan men vinden in Vleteren.

Zoelnaey is een hedendaagse vervorming van een straat die in de 19de eeuw soetenaerestraete heette (zowel op de consulaire als op de Napoleontische kadasterkaarten). En die naam zou komen van soeten-haai. Een 'haai' zou een langwerpig stuk grond zijn . En 'soeten' zou erop wijzen dat het vruchtbaar en licht om te bewerken was.

Het is dus niet erg dat men die 'aere' heeft weggelaten, maar men had er 'Zoetenaey' moeten van gemaakt hebben in plaats van 'Zoelnaey'.

'Zoel' heeft ook wel de betekenis van een ondiepe plas, een modderpoel. Maar die betekenis is uit het hoogduits (Suhle) in het noorden en oosten van Nederland komen binnenwaaien, niet in Frans-Vlaanderen.

Meer info:
http://www.dbnl.org/tekst/_ons003198001_01/_ons003198001_01_0070.php
http://www.dbnl.org/tekst/_fra001198101_01/_fra001198101_01_0010.php
http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/haai3

Bissezeele wo aug 26, 2015 9:48 am

Wat betekent SMEELYNCK STRAETE? Waar vindt men dit straatnaambord?

de Vlaamse toponymie - Pagina 4 081126085526440052802798

cornelis do aug 27, 2015 4:50 pm

In Noordpene ?

cornelis do aug 27, 2015 4:52 pm

Kan er iemand een verklaring geven voor : "Proesdick Sint Winock"

Bonjour,
j’avais pris attache avec des gens de votre association ce week end à Rexpoede.
Je souhaiterai faire baptiser ma maison au printemps prochain car d’ici la des travaux m’attendent.
J’ai fait de nombreuse recherches sur l’origine de ma fermette qui apparait déjà sur le cadastre de 1806 à Wormhout.
Dans la cour de la ferme se trouvait avant 1900 le moulin de la prévôté de St Winoc ( un des 11 moulins présents sur la commune de Wormhout à cette époque) .
Je pensais donc à un nom qui associerai tout ces éléments. ( ferme ou maison , moulin , prévôté … )
qu’en pensez vous ?
Sur la vieille carte de cassini apparait le terme "Proesdick St Winock »

Bien cordialement.
Sébastien ALEXANDRE.

Polder vr aug 28, 2015 10:13 pm

De Smeelynck straete is een straat van 2451 meter lang (op 18 april 1887) in de zuidelijke helft van Noordpene. De Smeelynck is een plaatsnaam van een gebied tussen de Smeelynck straete, de Woelve straete en de Chemin Kagtelbilk (terloops: een kagtelbilk is een weide voor veulens).

Op de consulaire kadasterkaarten vinden we volgende schrijfwijzen terug: Sineedynck en Simeedinck.
Op de Napoleontische kadasterkaarten van 1833 wordt steeds Smeelinck geschreven.

Betreffende de betekenis kunnen we alleen maar raden, zeer voorzichtig een paar hypothesen naar voor brengen.
- De oudste notering van de naam gebruikt zeer duidelijk de uitgang 'dinck'. Een smeding betreft het smeden. Men zou dus kunnen denken aan een equivalent van 'Smedenstraat', 'Smisjesstraat' en 'Smissestraat'. Was daar ergens een smidse?
- 'Smee' en 'smeu' vinden we ook terug in smeuïg. Het zou dan betekenen, 'week' en 'moerassig'

Polder za aug 29, 2015 12:53 am

Toen de Heer Heremare van Wormhout in 693 aan Sint-Winok landerijen schonk kwamen deze eigenlijk onder bestuur van Sint-Bertijn van Sint-Omaars. Toen in 880 het klooster van Wormhout verhuisde naar de Groenberg ontstond in Wormhout de proosdij van Sint-Winok. De heerlijkheid en proosdij van Sint-Winok in Wormhout had een baljuw, een griffier, schepenen en volledige rechtspraak onder gezag van de abt van Sint-Winok in Sint-Winoksbergen. De proosdij staat ook aangeduid op de kaart van Cassini van 1783 ("Proesdick St Winock"), tussen Wormhout, het Rietveld en de Kruysstraete.

Indien de informatie die bovenstaande correspondent neerschrijft klopt, dan zou hij kunnen overwegen om zijn hoeve een van de volgende namen te geven:
- De Proosdijmolen
- De Proosdijmolenhoeve / Het Proosdijmolenhof
- Molenhoeve ter Proosdij / Molenhof ter Proosdij
- Molenhof van de proosdij van Sint-Winok

Bij het geven van namen aan huizen is men soms gemotiveerd om oudere schrijfwijzen, of dialectische (i.c. Vlaamse) schrijfwijzen te gebruiken. Ik hoop dat betrokkene zich niet laat verleiden door het woordje "Proesdick". Het is niet omdat de Fransman Cassini 250 jaar geleden geknoeid heeft met het Nederlands, dat dit nu plots authentischer zou zijn.

Sint Jan za aug 29, 2015 3:09 pm

Volgens Karel De Flou bestaat er een Proosdijk in Veurne; de vraag is of er ook een Proosdijk bestond in Wormhout.
De Proosdij van Wormhout is achter de kerk, net voorbij de Penebeke. Op het huis dat nog bestaat van de Proosdie is er al een EUVO-bordje.
De proosdij is niet naar Sint-Winoksbergen verhuisd in 880. De proosdij is gebleven. De abdij is pas opgericht in Bergen in de
10e eeuw door graaf Boudewijn met de baard.

Polder za aug 29, 2015 10:19 pm

Voor de locatie van de Proosdij of Proosdie verwijzen we ook naar de mooie foto op volgende bladzijde van ons forum:
https://fvlinhetnederlands.actieforum.com/t242p45-de-mooiste-steden-van-frans-vlaanderen#7114

De proosdij is inderdaad niet naar Sint-Winoksbergen verhuisd in 880 (We hebben dat ook nooit beweerd). Voor meer informatie over de geschiedenis van Sint-Winok,
zie: http://home.scarlet.be/amdg/oldies/sankt/winnoc.html
en
http://www.westhoekpedia.org/wp-content/uploads/downloads/2013/03/Recherches-historiques-sur-la-ville-de-Bergues.pdf

Het is uiteraard mogelijk dat er een Proosdijk bestaan heeft in Wormhout, er was immers wel een molen en een hoeve. Punt is dat de idee van een Proosdijk afkomstig is van een vermelding "Proesdick St Winock" op een kaart van Cassini :
http://www.gencom.org/France/Cassini.aspx?CARTE=6&LOCAL=QU&ID2=LDFMU1NaVQRxWCNkKUBVBR4EV1NUT1wFVwYtNWQyOC1mYzI0LWE2ZmUtYWUzZTg4NjA9REk%3d
Men kan zich toch afvragen of Cassini op zijn kaarten eerder een dijk in een Proosdij zou vermelden dan de Proosdij zelf. We hebben heel wat kaarten van Cassini over Frans-Vlaanderen gecontroleerd en er zijn weinig aanduidingen van dijken (we hebben er eentje gevonden in de buurt van Waten). Daarom denken we dat de aanduiding "Proesdick" gewoon een vervorming is van Proosdie.

Bissezeele do sep 24, 2015 4:53 am

la voix du nord schreef:20 september 2015

Klein-Sinten: de zone Kruysbellaert start met zijn transformatie

Het project om de commerciële zone Kruysbellaert in Klein-Sinten her in te richten startte reeds twee jaar geleden en zal in oktober realiteit beginnen worden. "Les Sintines" zal zijn nieuwe naam zijn.

Een nieuwe naam

Vaarwel Kruysbellaert zone! Het nieuwe winkelcentrum en zijn omgeving zal "Les Sintines" gedoopt worden. Als u niet verzot zijt op lokale geschiedenis, zegt u dit wellicht niets. Nochtans heeft deze naam een betekenis. "Les Sintines" was de oude naam van de sector. In het "Bulletin de l’Union Faulconnier" van 1926 heeft Dr Dewèvre [De Wever], burgemeester van Klein-Sinten, de geschiedenis van dit gehucht opgespoord. In 1268 werd het gesplitst in de parochies Klein-Sinten en Groot-Sinten.

http://www.lavoixdunord.fr/region/petite-synthe-la-zone-du-kruysbellaert-va-entamer-sa-ia17b47588n3055035

Polder do sep 24, 2015 6:36 am

In 1268 werd Sintene-Capelle (nu Klein-Sinten) afgescheiden van Groot Zinten. In 1273 was er een schrijfwijze Zintene-Capella, in 1459 Cleensintene, in 1469 Sintene Capelle.

De Fransen hebben er steeds een gewoonte van gemaakt om plaatsnamen en eigennamen te verfransen. Zo was er reeds in 1328 een Franse tekst die spreekt over "la parotse de le Sintinne-Capelle" en over "la parotse de Zentergrant-Moustier". En dr Dewèvrer van Klein-Sinten schreef in 1926 dat de Franse Koning Filips de Schone (jawel, die van 1302) in 1298 schreef "Sintine Capelle". Voor wie het nog niet gesnapt heeft, koning Philippe Le Bel van Frankrijk was ook een Fransman.
http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k5743385v/f316.image

Wie op zoek is naar authenticiteit moet niet afkomen met een verfranste schrijfwijze en uitspraak van een Vlaams dorp. Het gaat om een doffe "i" en dan twee doffe "e"'s, Sintene. "Sintine" met een lange "i"-klank op de tweede lettergreep is Frans.

Ik heb gewoon de indruk dat "Kruysbellaert" weg moet omdat het te Vlaams en te christelijk is. Indien het niet tegen het Vlaamse van de naam zou gaan, zou men de commerciële zone tenminste "Sintene" noemen en niet "Les Sintines". In de tekst van la Voix du Nord staat er nog een belangrijke zin: "Et permettre une bonne intégration dans le paysage marqué par la présence de la chapelle et de la mosquée."

Mogen we eraan herinneren dat het wapen van Klein-Sinten bestaat uit een kruis en vier belletjes, volledig verwijzend naar Kruysbellaert…
Over de toponymie van Kruysbellaert hebben we een en ander geschreven op https://fvlinhetnederlands.actieforum.com/t753p45-de-vlaamse-toponymie#12519

Gesponsorde inhoud